Η Derna της ανατολικής Λιβύης βρίσκεται στον κρίσιμο στρατηγικό παραλιακό δρόμο που ενώνει τη Βεγγάζη με το Τομπρούκ. Αυτή η θέση της προκάλεσε και το σοκ όταν το 2014 δυνάμεις του ISIS κατέλαβαν την πόλη και όλοι κατάλαβαν το “λάθος” με την τόσο βιαστική ανατροπή Καντάφι.
Τοπικοί ισλαμιστές φύλαρχοι ενώθηκαν κατά του Ισλαμικού Κράτους υπό την ονομασία Shura Council of Mujahideen in Derna και το 2015 εξεδίωξαν τον ISIS μέσα από την πόλη αλλά όχι από την περιοχή. Χαρακτηριστικό είναι πως πολλοί μαχητές του ISIS κατέφυγαν στους Mujahideen ζητώντας οίκτο και κατετάγησαν στις δυνάμεις τους.
Ανάλυση του Νίκου Τοπούζη
Οι δυνάμεις των Μουτζαχεντίν δέχτηκαν το 2018 σφοδρή επίθεση από τον στρατηγό Χαφταρ, που είχε την υποστήριξη της Γαλλίας, των Εμιράτων, και της Αιγύπτου. Οι Μουτζαχεντίν άλλαξαν την ονομασία τους σε Derna Protection Force (μια κίνηση που πιθανώς να υπαγορεύτηκε από την Άγκυρα), για να προκαλέσουν τη συμπάθεια του δυτικού κόσμου, με αρχηγό τον περιβόητο Ateyah Al-Shaari. Ο Χαφταρ κατάφερε το 2019 και πήρε την Derna υπό τον έλεγχο του, αλλά μόνο την πόλη. Ολόκληρη η γύρω περιοχή είχε (και έχει) διάσπαρτες ομάδες του ISIS και των Μουτζαχεντίν, και οι βομβιστικές επιθέσεις είναι σύνηθες φαινόμενο. Χαρακτηριστικό του ιδιαίτερα χαλαρού ελέγχου που διαθέτουν οι δυνάμεις του Χαφταρ στη Derna, είναι πως κανείς δε μπορεί να επιβεβαιώσει την μοίρα του Al-Shaari! Μπορεί να σκοτώθηκε, μπορεί να είναι στους τριγύρω λόφους ή μπορεί να ζει σε κάποια έπαυλη κοντά στην Άγκυρα.
Αυτό το χάος επικρατούσε πριν τις φονικές πλημμύρες. Μετά την απόλυτη καταστροφή της κακοκαιρίας Daniel, πραγματικά κανένας δε μπορεί να εκτιμήσει το επίπεδο κινδύνου για τους ντόπιους και ξένους διασώστες.
Οπότε σε σχέση με την ελληνική αποστολή που κατέληξε σε τραγωδία έχουμε τα εξής αμείλικτα ερωτήματα:
1. Έγινε Risk Assessment; Από ποιον και ποιος ενέκρινε την αποστολή;
2. Έγινε briefing στα στελέχη με λεπτομερή περιγραφή της γεωπολιτικής κατάστασης, της γεωγραφικής θέσης, της διαδρομής που θα ακολουθηθεί, τα πρωτόκολλα ασφαλείας;
3. Ποιος έβγαλε φωτογραφίες τα στελέχη και τα δημοσίευσε στο διαδίκτυο; ποιος ενέκρινε τη δημοσίευση αυτών των φωτογραφιών;
4. Υπήρχε live gps tracking και live camera recording από τουλάχιστον δύο στελέχη της ομάδος;
5. Γιατί κινήθηκαν στο έδαφος και όχι με ελικόπτερο;
6. Εφόσον κινήθηκαν στο έδαφος, ποια η κάλυψη που είχαν; είχαν συνοδεία εδάφους και drone;
7. Ποια η θωράκιση του λεωφορείου από χαμηλά; είχε πλάκες για πιθανή έκρηξη νάρκης ή IED;
Καταλαβαίνετε πως αν δεν υπάρχει ικανοποιητική απάντηση σε αυτά τα επτά ερωτήματα, η στρατιωτική και πολιτική ηγεσία των Ενόπλων Δυνάμεων οφείλουν να παραιτηθούν άμεσα.
Και τίθεται και ουσιαστικό ερώτημα για την ικανότητα του πρωθυπουργού να ηγείται οποιασδήποτε στρατιωτικής μορφής ενέργειας της Ελλάδος.