Ένας από τους κυριότερους στόχους που έχει θέσει το Ισραήλ για να εξαλείψει τον κίνδυνο από τις επιθέσεις της Χαμάς είναι να καταστρέψει το τεράστιο δίκτυο τούνελ που έχει κατασκευάσει η ισλαμιστική οργάνωση στο υπέδαφος της Γάζας. Ισραηλινές στρατιωτικές πηγές αναφέρουν ότι δεν πρόκειται για καταφύγια αμάχων, αλλά για να εξυπηρετούν τους σκοπούς της Χαμάς και άλλων τρομοκρατικών οργανώσεων ώστε να συνεχίσουν να εκτοξεύουν ρουκέτες ή πυραύλους κατά του Ισραήλ και να συνεχίσουν να οργανώνουν και να φέρνουν εις πέρας τρομοκρατικές ενέργειες.
Στρατιωτικοί αναλυτές αναφέρουν ότι είναι δύσκολο να υπολογιστούν με ακρίβεια οι διαστάσεις του δαιδαλώδους και τεράστιου υπόγειου δικτύου που έχει κατασκευαστεί, το οποίο ίσως ξεπερνά τα 500 χλμ. και στο Ισραήλ είναι γνωστό με το χαρακτηριστικό τίτλο «μετρό της Γάζας». Και άλλες φορές στο παρελθόν ο ισραηλινός στρατός έχει προσπαθήσει να καταστρέψει αυτό το εκτενές δίκτυο, όπως το 2021, όταν ανακοίνωσε ότι είχε καταστρέψει περισσότερα από 100 χλμ. σηράγγων σε ολόκληρη τη Λωρίδα της Γάζας. Εντούτοις, τότε η Χαμάς απάντησε ότι είχε καταστραφεί μόλις το 5% του δικτύου της.
Η κατασκευή των τούνελ ξεκίνησε στις αρχές του 21ου αιώνα, όμως άρχισαν να πολλαπλασιάζονται μετά την επικράτηση της Χαμάς το 2007, όταν τέθηκαν αυστηροί περιορισμοί από το Ισραήλ και την Αίγυπτο στη διακίνηση προσώπων και αγαθών. Προς το τέλος της πρώτης δεκαετίας του αιώνα μας υπολογίζεται ότι υπήρχαν 2.500 τούνελ μόνο στα σύνορα με την Αίγυπτο, τα οποία χρησιμοποιούνταν για λαθρεμπόριο όχι μόνο όπλων, αλλά και καυσίμων και διαφόρων αγαθών. Το συγκεκριμένο δίκτυο άρχισε να ατονίζει όμως όταν αργότερα χαλάρωσαν οι απαγορεύσεις για τις εισαγωγές αγαθών την περιοχή.
Στη συνέχεια, η Χαμάς άρχισε να κατασκευάζει τούνελ και προς το Ισραήλ, με σκοπό να πραγματοποιεί επιθέσεις στο έδαφος του εχθρού. Σε μία περίπτωση το 2013, οι ισραηλινές δυνάμεις ανακάλυψαν μια σήραγγα μήκους 1,6 χλμ σε βάθος 18 μέτρων, που οδηγούσε κοντά σε ένα κιμπούτς.
Τα συγκεκριμένα τούνελ είναι αρκετά απλά, αφού έχουν μόνο ένα σκοπό: για αιφνιδιαστική εισβολή στο ισραηλινό έδαφος. Όμως αυτά που απλώνονται στη Γάζα είναι διαφορετικά γιατί χτίστηκαν για να διαβιοί κόσμος εκεί περισσότερο χρόνο. Υπάρχουν κέντρα ελέγχου και διοίκησης, χρησιμοποιούνται για μεταφορές και επικοινωνίες, είναι εξοπλισμένα με φως και ρεύμα, σε πολλά σημεία διαθέτουν ράγες και κάποιος μπορεί να μετακινηθεί άνετα και όρθιος, εξηγεί στο BBC η Ντάφνι Ρίτσμοντ, καθηγήτρια του ισραηλινού πανεπιστημίου Ράιχμαν.
Η ειδική σε μεθόδους υπόγειου πολέμου προσθέτει ότι τα τελευταία χρόνια η Χαμάς έχει τελειοποιήσει την «τέχνη» της κατασκευής τούνελ για στρατιωτικούς σκοπούς, αφού για πολύ καιρό πριν λάμβανε τεχνογνωσία από τους Σύριους αντάρτες στο Χαλέπι και τους τζιχαντιστές του Ισλαμικού Κράτους στη Μοσούλη. Τα περισσότερα βρίσκονται σε βάθος 30 μέτρων από την επιφάνεια και οι είσοδοι έχουν ανοιχτεί σε μια πλειάδα κτιρίων ιδιωτικής ή δημόσιας χρήσης (κατοικίες, σχολεία, τζαμιά, κλπ) καθιστώντας πολύ δύσκολο τον εντοπισμό τους.
Η κατασκευή και συντήρηση ενός τόσο εξελιγμένου υπόγειου δικτύου απαιτεί υπέρογκα κονδύλια και εδώ και πολλά χρόνια το Ισραήλ κατηγορεί τη Χαμάς ότι εκτρέπει στα τούνελ εκατομμύρια δολάρια που δίνονται στη Γάζα για ανθρωπιστική βοήθεια, καθώς και εκατομμύρια τόνους τσιμέντου που παραχωρούνται για την ανακατασκευή σπιτιών που καταστράφηκαν σε παλαιότερες συγκρούσεις.
Σε κάθε περίπτωση πάντως, πολλοί αναλυτές θεωρούν ότι δεν είναι ρεαλιστικό να θεωρείται ότι τελικά το Ισραήλ θα καταφέρει να εξαλείψει το σύνολο του υπογείου δικτύου τούνελ στη Λωρίδα της Γάζας, τόσο γιατί ένα μεγάλο κομμάτι του παραμένει άγνωστο, όσο και για τις τεράστιες απώλειες σε ανθρώπινο δυναμικό που μπορεί να επιφέρει η επιχείρηση καταστροφής του δικτύου, είτε πρόκειται για στρατιώτες, είτε για αμάχους Παλαιστίνιους ή ομήρους που η Χαμάς θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει ως ανθρώπινη ασπίδα.
Πηγή: BBC, Time