Ενώ ο στρατιωτικός κλοιός του Ισραήλ σφίγγει όλο και περισσότερο γύρω από τη Λωρίδα της Γάζας και οι επιθέσεις συνεχίζονται αμείωτες, το ευρύτερο περιφερειακό σκηνικό μεταβάλλεται ραγδαία όσον αφορά στις αντιδράσεις και το στάτους των συμφωνιών που είχαν επιτευχθεί τα τελευταία χρόνια ανάμεσα σε κράτη της Μέσης Ανατολής.
Υπό το βάρος των σκληρών ισραηλινών χτυπημάτων, που ήδη έχουν προκαλέσει πάνω από 9.000 νεκρούς στη Γάζα, το Μπαχρέιν ανακοίνωσε χθες Πέμπτη ότι ανακαλεί τον πρέσβη του από το Ισραήλ, λίγους μήνες μετά την αναβάθμιση των διπλωματικών σχέσεων των δύο χωρών στο πλαίσιο των Συμφωνιών του Αβραάμ που υπογράφηκαν το 2020 μεταξύ Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, Μπαχρέιν και Ισραήλ με σκοπό τη σύσφιξη των τριμερών σχέσεων και γενικότερα την προώθηση της διαδικασίας εξομάλυνσης των σχέσεων του Τελ Αβίβ με τον αραβικό κόσμο.
Αντιδράσεις από Μπαχρέιν και Ιορδανία
Λίγο αργότερα, το υπουργείο Εξωτερικών του Μπαχρέιν γνωστοποίησε ότι και ο πρέσβης του Ισραήλ στην πρωτεύουσα Μανάμα «αναχώρησε πριν από λίγο». Αν και δεν υπήρξε αναφορά για αναστολή των οικονομικών σχέσεων των δύο χωρών, είναι δεδομένο ότι θα επηρεαστούν αρνητικά, λαμβάνοντας υπόψη ότι ήδη έχει διακοπεί η αεροπορική τους σύνδεση.
Ανάλογη απόφαση είχε πάρει και η Ιορδανία στις αρχές της εβδομάδας, η οποία ανακαλώντας τον πρέσβη της από το Τελ Αβίβ εξέφρασε τον αποτροπιασμό της και δήλωσε ότι θα επιστρέψει «μόνο όταν το Ισραήλ σταματήσει την ανθρωπιστική κρίση που έχει προκαλέσει στη Γάζα».
Καταλύτης η Σαουδική Αραβία
Οι διαδηλώσεις και οι πιέσεις της κοινής γνώμης στις αραβικές χώρες υπέρ των Παλαιστινίων της Γάζας αναγκάζουν τις κυβερνήσεις της Μέσης Ανατολής να αναθεωρήσουν σε πολλές περιπτώσεις τη στάση τους, με τα βλέμματα όλων να είναι στραμμένα προς τη Σαουδική Αραβία, τον σημαντικότερο ίσως παίκτη στην περιοχή, και την τύχη που θα έχουν οι επαφές που είχαν ξεκινήσει πρόσφατα για εξομάλυνση των σχέσεων του Ριάντ με το Ισραήλ.
Η Ουάσιγκτον, θέλοντας ενδεχομένως να προλάβει καταστάσεις, έχει ανακοινώσει ότι δεν κινδυνεύει η διαδικασία προσέγγισης των δύο χωρών, όμως το γεγονός είναι ότι το Ριάντ ακόμη δεν έχει πάρει επίσημη θέση, παρά μόνο συμμετέχει στέλνοντας ανθρωπιστική βοήθεια στη Γάζα με διάφορους έμμεσους τρόπους.
Εκπληρώνονται οι επιδιώξεις της Χαμάς;
Όλοι αυτοί οι παράγοντες συνδιαμορφώνουν μια τάση που ενδεχομένως αντικατοπτρίζει τις επιδιώξεις της Χαμάς όταν ξεκίνησε την αιφνιδιαστική και φονική επίθεση στο νότιο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου. Οι ηγέτες της Χαμάς ασφαλώς δεν φιλοδοξούσαν να νικήσουν τον ισραηλινό στρατό στο πεδίο της μάχης, αλλά να δυναμιτίσουν τις πρόσφατες προσπάθειες ομαλοποίησης στην περιοχή, οι οποίες όλο και περισσότερο δεν είχαν ως απόλυτη προτεραιότητα τη λύση του παλαιστινιακού. Οι διεθνείς διπλωματικές σχέσεις σπάνια μας εκπλήσσουν με ραγδαίες εξελίξεις και η εξτρεμιστική παλαιστινιακή οργάνωση το γνωρίζει καλά. Σπέρνοντας το σπόρο του μίσους σαν απάντηση στις συνεχείς βαναυσότητες της άλλης πλευράς, δεν έχει παρά να αναμένει τις θέσεις των υπόλοιπων αραβικών χωρών να συγκλίνουν με τις δικές της στο θέμα της διαιώνισης της αντιπαράθεσης με το Ισραήλ και της παρουσίας ενός εβραϊκού κράτους στη Μέση Ανατολή.
Από αυτήν την άποψη, οι στόχοι της Χαμάς φαίνεται να εκπληρώνονται σε μικρό ή μεγάλο βαθμό, παρά το βαρύ φόρο αίματος που πληρώνει ο Παλαιστινιακός λαός και ο οποίος επιπλέον, κατά μακάβριο τρόπο, είναι πιθανό ότι θα παράγει συνεχώς πολιτικό αποτέλεσμα για τις επόμενες 2-3 γενιές: γίνεται πια πολύ πιο δύσκολη στο άμεσο και απώτερο μέλλον η επίτευξη μιας συμφωνίας μεταξύ των δύο μερών, όταν το μίσος έχει φωλιάσει τόσο βαθιά στις ψυχές όλων αυτών που με τον έναν ή άλλο τρόπο θα κληθούν να διαχειριστούν κάποιου είδους συνθήκη συμβίωσης στην περιοχή. Οι φωνές που θα ζητούν την πλήρη εξαφάνιση του εχθρού θα πολλαπλασιαστούν και από τις δύο πλευρές, διατηρώντας την κατάσταση εκρηκτική για πολλά χρόνια ακόμη με αδιανόητες δυστυχώς συνέπειες όχι μόνο σε περιφερειακό επίπεδο, αλλά και παγκόσμιο.
Πηγές: BBC, Al Jazeer