Εκδηλώσεις Μνήμης από τις 30/8 έως τις 2 Σεπτεμβρίου για τα 80 χρόνια από το ναζιστικό έγκλημα στον Χορτιάτη
Ογδόντα χρόνια συμπληρώνονται φέτος από το Ολοκαύτωμα του Χορτιάτη και ο Δήμος Πυλαίας – Χορτιάτη μαζί με την τοπική κοινωνία τιμούν την ιστορική Μνήμη με σειρά εκδηλώσεων. Οι εκδηλώσεις ξεκινούν από την Παρασκευή 30 Αυγούστου και περιλαμβάνουν παράσταση – δρώμενο από τη Bloom Theatre Group, θεατρική παράσταση από το ΚΘΒΕ και μουσική συναυλία των Δ. Μπάση – Σ. Μαργιολά με τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη, ιστορικό περίπατο μνήμης, ποδηλατοδρομία ειρήνης και λαμπαδηδρομία ειρήνης ενώ κορυφώνονται τη Δευτέρα 2 Σεπτεμβρίου, ημέρα που διαπράχθηκε το ναζιστικό έγκλημα, με Αρχιερατικό Μνημόσυνο στον Ιερό Ναό Αγίου Γεωργίου Χορτιάτη από τον Σεβασμιότατο Μητροπολίτη Νεαπόλεως & Σταυρουπόλεως κ.κ. Βαρνάβα, κατάθεση στεφάνων και προσκλητήριο νεκρών.
Συγκεκριμένα, στις 2 Σεπτεμβρίου 1944, 149 συμπολίτες μας, στην πλειοψηφία τους γυναίκες, μικρά παιδιά και αβάπτιστα βρέφη, μαρτύρησαν αφού κάηκαν ζωντανοί από τα φλογοβόλα των Ναζί στον φούρνο του χωριού, τον φούρνο Γκουραμάνη καθώς και στο σπίτι του Νταμπούδη. Επρόκειτο για αντίποινα των στρατιωτών του διαβόητου Φριτς Σούμπερτ, για χτύπημα του ΕΛΑΣ που είχε προηγηθεί εναντίον δύο οχημάτων γερμανικής πομπής.
«Πριν ακριβώς 80 χρόνια ο Χορτιάτης βίωσε μια πρωτοφανή σε αγριότητα σφαγή και ένα Ολοκαύτωμα, το τραύμα του οποίου είναι ακόμη νωπό και η ιστορική Μνήμη ολοζώντανη. Τιμούμε τη συλλογική Μνήμη του τόπου μας για μία ακόμη χρονιά, με μια σειρά πολιτιστικών εκδηλώσεων γύρω από την ιστορική Μνήμη, πιστοί στα λόγια της μεγάλης Ελένης Γλύκατζη – Αρβελέρ η οποία από τον τύμβο του Χορτιάτη είχε πει ότι όταν ακούμε τη λέξη περίστροφο, βγάζουμε τον πολιτισμό μας, σε αντίθεση με τους ναζί» δηλώνει ο Δήμαρχος Πυλαίας – Χορτιάτη Ιγνάτιος Καϊτεζίδης.
«Το Ολοκαύτωμα του Χορτιάτη αφορά όλη την Ελλάδα. Είναι ένα από τα ναζιστικά εγκλήματα για τα οποία η πατρίδα μας, απ’ άκρη σ’ άκρη, πλήρωσε βαρύ φόρο σε ανθρώπινες ζωές και ενώνει τον τόπο μας με το Δίστομο, με τα Καλάβρυτα, την Κάνδανο της Κρήτης και με τις δεκάδες των τόπων που υπέστησαν τις ναζιστικές θηριωδίες. Είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζουμε, για να μπορούμε να θυμόμαστε. Σ’ αυτό αποβλέπουν οι εκδηλώσεις που διοργανώνουμε. Γιατί ο αγώνας κατά του φασισμού συνεχίζεται. Καλώ όχι μόνο τους συμπολίτες μου αλλά και όλους τους Θεσσαλονικείς να παρακολουθήσουν τις εκδηλώσεις. Ο ναζισμός και τα εγκλήματά του μας αφορούν όλους» συμπληρώνει ο κ. Καϊτεζίδης.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο σημερινός Δήμος Πυλαίας – Χορτιάτη ανήκει στους χαρακτηρισμένους Μαρτυρικούς Δήμους της χώρας με το Υπ’ Αρ. Φ.Ε.Κ 277/1998 και αποτελεί ένα από τα Ιδρυτικά μέλη του Δικτύου Μαρτυρικών Χωριών και Πόλεων της Ελλάδος.
Το πλήρες πρόγραμμα των εκδηλώσεων έχει ως εξής:
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 30 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2024
8.00 μ.μ. Παράσταση θεάτρου επινόησης με τίτλο «Χορεύοντας μαζί». Χώρος διεξαγωγής η ιστορική πλατεία Χορτιάτη έναντι του Δημοτικού Καταστήματος.
Παράσταση θεάτρου της επινόησης (devised theatre) με στοιχεία μουσικοχορευτικού θεάματος με την ενεργό συμμετοχή των θεατών και των νέων του Χορτιάτη ηλικίας 15-30 ετών1 με στόχο την ανάδειξη αντιπολεμικού και αντιφασιστικού μηνύματος καθώς και των πανανθρώπινων αξιών της αλληλεγγύης και ειρήνης, για την επέτειο Μνήμης των 80 χρόνων του Ολοκαυτώματος του Χορτιάτη.
Η παράσταση Χορεύοντας από τη Bloom Theatre Group είναι μια συνάντηση μεταξύ των ανθρώπων του Χορτιάτη, νέων και παλαιότερων. Το σημείο της συνάντησης είναι το αντιπολεμικό μήνυμα. Με αφορμή την ταινία Swing Kids και την κουλτούρα του Swing Youth, θα βρεθούμε στη δεκαετία του ’40, όπου οι νέοι που εναντιώνονται στον ναζισμό, βρίσκονται να συγκεντρώνονται και να διασκεδάζουν με ρυθμούς Swing. Ο χορός και ο χρόνος σταματάει και οι ηθοποιοί αφηγούνται ιστορίες νέων και παιδιών από εμπόλεμες ζώνες είτε της δεκαετίας του ’40, είτε σύγχρονες (από τη Συρία, τη Γάζα, την Ουκρανία κλπ), δίνοντας έμφαση στη διαχρονικότητα αυτού του προβλήματος. Ο πόλεμος δεν σταματάει ποτέ, όμως όταν όλες και όλοι μαζί χορεύουν και εκφράζονται, όλα μετατρέπονται σε κάτι φωτεινό και αισιόδοξο. Η νέα γενιά είναι το μέλλον.
Οι Swing Youth (γερμανικά : Swingjugend ) ήταν μια νεανική αντικουλτούρα λάτρεις της τζαζ και του σουίνγκ στη Γερμανία που σχηματίστηκε στο Αμβούργο το 1939. Δραστηριοποιούνταν κυρίως στο Αμβούργο και το Βερολίνο, αποτελούνταν από Γερμανούς 14 έως 21 ετών, κυρίως μεσαίου ή ανώτερου κοινωνικού στρώματος, αλλά και μερικοί στην εργατική τάξη. Αντιτίθονταν στον ναζισμό, ειδικά στη νεολαία του Χίτλερ (γερμανικά: Hitlerjugend). Διαρθρώθηκαν χαλαρά σε «κλαμπ» με ονόματα όπως το Harlem Club, το OK Gang και το Hot Club. Αυτή η underground υποκουλτούρα, σαφώς αντικομφορμιστική με επίκεντρο την αφροαμερικανική μουσική, ήταν ενεργή στη γερμανική νεανική σκηνή. Η νεολαία Swing στοχοποιήθηκε και, σε ορισμένες περιπτώσεις, κυνηγήθηκε από τη ναζιστική κυβέρνηση.
Στην κεντρική πλατεία του Χορτιάτη (απέναντι από την Κοινότητα) θα στηθεί ένα μουσικό κλαμπ όπου οι μουσικοί, οι νέοι και το κοινό θα είναι μέρος. Οι νέοι, ως αφηγητές και οι θεατές σαν συμμετέχοντες, θα συνυπάρξουν σε μια ιδιαίτερη ατμόσφαιρα με στόχο την καταπάτηση του ναζισμού, του πολέμου, της κοινωνικής ανισότητας και του άδικου θανάτου.
ΣΑΒΒΑΤΟ 31 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2024
6:30 μ.μ. Ιστορικός Περίπατος Μνήμης στους χώρους Μαρτυρίου του Ολοκαυτώματος Χορτιάτη | Τόπος συνάντησης η ιστορική πλατεία του Χορτιάτη.
Διοργάνωση: Κίνηση Πολιτών Χορτιάτη – Εφημερίδα Χορτιάτης 570
7.30 μ.μ. «19η Ποδηλατοδρομία Ειρήνης» | Αφετηρία στη διασταύρωση Χορτιάτη – Αγίου Βασιλείου & Τερματισμός στην είσοδος Χορτιάτη.
9.00 μ.μ. Θεατρική παράσταση του Κ.Θ.Β.Ε με τίτλο «Μετράει μέσα μου η ζωή» | Προαύλιος χώρος του Ιερού Ναού Αγίου Γεωργίου Χορτιάτη.
Συμπαραγωγή: Δήμος Πυλαίας – Χορτιάτη & Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος
Γεμάτη μνήμες, συγκίνηση και μαρτυρίες είναι η παράσταση με τίτλο «Μετράει μέσα μου η ζωή» που παρουσιάζει το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, σε συμπαραγωγή με τον Δήμο Πυλαίας Χορτιάτη, σε κείμενο Ροδής Στεφανίδου και σκηνοθεσία Ελευθερίας Τέτουλα, για τα ογδόντα χρόνια που συμπληρώνονται φέτος από το Ολοκαύτωμα του μαρτυρικού Χορτιάτη.
Η θεατρική παράσταση «Μετράει μέσα μου η ζωή» αποτελεί έναν στοχασμό για το πως η διαμεσολαβημένη μαρτυρία μπορεί μέσω του θεάτρου να αφυπνίσει τη μνήμη, να ευαισθητοποιήσει τις συνειδήσεις όλων μας προκειμένου να μην ξαναγίνει κάτι παρόμοιο. Προσπαθήσαμε με περίσκεψη και σεβασμό να δώσουμε απαντήσεις στις ερωτήσεις: «Γιατί αυτό να συμβεί σ’ εμάς;», «Γιατί ο άνθρωπος φτάνει σε τέτοια παραφροσύνη;», που βασάνιζαν για χρόνια όσους σώθηκαν και τους απογόνους τους, αλλά κι εμάς που κληρονομήσαμε τις μαρτυρίες και την ιστορία τους. To ζητούμενο όμως γι’ αυτή την παράσταση και για όλους εμάς που την υπηρετήσαμε δεν ήταν μόνο να συναισθανθούμε τι σημαίνει να είσαι μάρτυρας, να δώσουμε κι εμείς τις δικές μας απαντήσεις σε αυτά τα βασανιστικά ερωτήματα, αλλά ν’ αναδείξουμε το Ολοκαύτωμα του Χορτιάτη ως μία πανανθρώπινη καταγγελία για τη βία και τον πόλεμο.
ΚΥΡΙΑΚΗ 1 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2024
7.30 μ.μ. Επιμνημόσυνη Δέηση | Στον τόπο του Μαρτυρίου, στον «Φούρνο Γκουραμάνη».
8.15 μ.μ. «8η Λαμπαδηφορία Ειρήνης» | Αφετηρία στον «Φούρνο Γκουραμάνη» & τερματισμός στο Πέτρινο Γυμνάσιο Χορτιάτη.
9.00 μ.μ. Συναυλία Δημήτρης Μπάσης – Σαββέρια Μαργιολά με τίτλο «ΤΟ ΜΠΟΥΖΟΥΚΙ ΣΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΜΙΚΗ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗ» | Στο Πέτρινο Γυμνάσιο Χορτιάτη.
Ο Θανάσης Βασιλάς, συνεργάτης του Μίκη Θεοδωράκη τα τελευταία 18 χρόνια σαν μαέστρος και σολίστ της ορχήστρας του, αναδεικνύει τον καθοριστικό ρόλο του μπουζουκιού στα μεγάλα λαϊκά αριστουργήματα του Μίκη, στα οποία
πρωταγωνίστησαν με το μπουζούκι τους οι σπουδαίοι Χιώτης, Ζαμπέτας, Καρνέζης, Παπαδόπουλος.
Οι καλλιτέχνες ερμηνεύουν αριστουργηματικά και απαιτητικά τραγούδια ύμνους όπως «Δραπετσώνα», «Βρέχει στη φτωχογειτονιά», «Όμορφη πόλη», «Φεγγάρι μάγια μου ‘κανες».
Στην παράσταση δεν λείπουν τα παγκοσμίως γνωστά ορχηστρικά όπως «Ζορμπάς», «Χαρταετοί» και ορχηστρικά από το cd του Μίκη με τον Θανάση Βασιλά στο οποίο ο Μίκης ερμηνεύει το τελευταίο του κομμάτι «Μοιρολόι της βροχής».
Συμμετέχει 10 μελής ορχήστρα.
ΔΕΥΤΕΡΑ 2 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2024
7.30 π.μ. Αρχιερατική Θεία Λειτουργία προεξάρχοντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Νεαπόλεως & Σταυρουπόλεως κ.κ. Βαρνάβα στον Ιερό Ναό Αγίου Γεωργίου Χορτιάτη.
10.15 π.μ. Τέλεση 80ου Αρχιερατικού Μνημόσυνου στον Ιερό Ναό Αγίου Γεωργίου Χορτιάτη από τον Σεβασμιότατο Μητροπολίτη Νεαπόλεως & Σταυρουπόλεως κ.κ Βαρνάβα.
10.30 π.μ. Μετάβαση με πομπή στο Μνημείο Θυμάτων του Ολοκαυτώματος & Επιμνημόσυνο Αρχιερατικό Τρισάγιο.
10.45 π.μ. Κεντρική ομιλία.
11.00 π.μ. Προσκλητήριο Νεκρών & κατάθεση στεφάνων.
Διεξαγωγή Ποδοσφαιρικού Αγώνα
Δευτέρα 2 Σεπτεμβρίου 2024 στις 7.30 μ.μ., με τη συμμετοχή βετεράνων αλλά και εν ενεργεία ποδοσφαιριστών, στο γήπεδο ποδοσφαίρου Κισσού Χορτιάτη.
Έκθεση εικαστικών με τίτλο «9η Τέχνη και Ολοκαύτωμα», με δημιουργίες καλλιτεχνών από το χώρο των κόμικ όπου αποτυπώνουν τα γεγονότα του Ολοκαυτώματος με τη δική τους σύγχρονη ματιά. Η έκθεση θα πραγματοποιηθεί από τις 30-08-2024 έως 02-09-2024, στην Αίθουσα «Ι.Μανωλεδάκης» στον Χορτιάτη. Ώρες λειτουργίας 10:00 π.μ. – 2:00 μ.μ. και 5:00 μ.μ. – 8:00 μ.μ.
