Η ετήσια πανηγυρική Θεία Λειτουργία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, προγραμματισμένη για σήμερα, 23 Αυγούστου – στα ‘εννιάμερα της Παναγίας’ – στην Παναγία Σουμελά στην Τραπεζούντα, δεν είναι βέβαιο ότι θα πραγματοποιηθεί.
Μεγάλη ένταση προκλήθηκε εξαιτίας των κινήσεων ισλαμιστών και υπερεθνικιστών, οι οποίοι καλούσαν τον κόσμο να συγκεντρωθεί ώστε να εμποδίσει την τέλεση της Θείας Λειτουργίας στην Παναγία Σουμελά.
Στη θεία λειτουργία δεν παρέστη ο Οικουμενικός Πατριάρχης και αντ’ αυτού χοροστάτησε ο μητροπολίτης Καλλιουπόλεως Στέφανος. Οι πιστοί που έλαβαν φέτος άδεια για να παρακολουθήσουν τη θεία λειτουργία ήταν λιγότεροι από κάθε άλλη φορά, δε ξεπέρασαν τους 100 και ήλθαν κυρίως από την Ελλάδα και τη Γεωργία. Τις προηγούμενες χρονιές συνήθως προσέρχονταν στην Τραπεζούντα περισσότεροι από 1.000 προσκυνητές.
Trabzon Maçka’daki Sümela Manastırı’nda Hristiyan Ortodokslar tarafından bu yıl 11’inci ayin gerçekleştiriliyor. pic.twitter.com/vf7lLXXYoJ
— 61saat (@61saat) August 23, 2024
Τα μέτρα ασφαλείας ήταν ιδιαίτερα αυστηρά, απαγορεύτηκε η διέλευση οχημάτων προς τη μονή από τις 08.00 πρωί, ενώ μόνο επισκέπτες με ειδική άδεια επιτράπηκε να μεταβούν στην Παναγία Σουμελά.
Αρχικά, η τέλεσή της είχε προγραμματιστεί για τις 15 Αυγούστου, κατόπιν σχετικής πρωτοβουλίας του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Ωστόσο, δεν επετράπη κάτι τέτοιο από την τουρκική κυβέρνηση, με το επιχείρημα ότι η συγκεκριμένη ημερομηνία συνέπιπτε με την οθωμανική κατάκτηση της Τραπεζούντας, γεγονός το οποίο θα προκαλούσε την αντίδραση των εθνικιστών.
Όπως σημειώνεται, οι εθνικιστικές ομάδες επιχείρησαν την επίσημη απαγόρευση της τέλεσης της Θείας Λειτουργίας, κάνοντας αίτημα στον κυβερνήτη της περιοχής. Μετά την απόρριψη του αιτήματός τους και τη χορήγηση της εν λόγω άδειας, οι ομάδες αυτές απηύθυναν κάλεσμα στον κόσμο, προκειμένου να συγκεντρωθούν στο μοναστήρι και να εμποδίσουν την τέλεση της λειτουργίας σήμερα.
Προχτές Τετάρτη, ο απόστρατος υποναύαρχος Τζιχάτ Γιαϊτζί, εκ των εμπνευστών της Γαλάζιας Πατρίδας, μετέβη στην Τραπεζούντα, όπου έκανε δηλώσεις στην αίθουσα της τοπικής ένωσης συντακτών. Κατά τις δηλώσεις του, που διήρκεσαν πάνω από μιάμιση ώρα, χαρακτήρισε τον Οικουμενικό Πατριάρχη «μαύρο παπά», τον κατηγόρησε ότι παραβιάζει τη Συνθήκη της Λωζάννης και ότι χρησιμοποιεί παράνομα τον τίτλου του Οικουμενικού Πατριάρχη και κάλεσε τους κατοίκους της Τραπεζούντας να εμποδίσουν αυτή την τελετή».
Στο πλευρό του Γιαϊτζί ήταν η βουλευτής του Κόμματος Εθνικιστικής Δράσης (ΜΗΡ), Αρζού Ερντέμ. Στο ίδιο μήκος κύματος ήταν και η χτεσινή ανάρτηση στην πλατφόρμα Χ του «έτερου» εκ των «θεωρητικών» της Γαλάζιας Πατρίδας, επίσης απόστρατου υποναύαρχου Τζεμ Γκιουρντενίζ, ο οποίος, απέρριψε επίσης τον οικουμενικό χαρακτήρα του Πατριαρχείου και το κατηγόρησε για τη στάση του σε σχέση με την Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας.
Το πλαίσιο των αντιδράσεων είναι ευρύτερο, καθώς εκτός από θρησκευτικές διαφορές, «ακουμπούν» ζητήματα που σχετίζονται με την ιστορία αλλά και την πολιτική κατάσταση της Τουρκίας.
Σύμβολο του Ποντιακού Ελληνισμού στην Τραπεζούντα αλλά και εμβληματικό θρησκευτικό μνημείο της Ορθοδοξίας, η Παναγία Σουμελά, συγκεντρώνει αναμφίβολα το ενδιαφέρον του Χριστιανικού κόσμου. Ο συμβολισμός της τέλεσης της ετήσιας λειτουργίας της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, είναι ισχυρός.
Μάλιστα, η αρχική απαγόρευση για την τέλεση της λειτουργίας το Δεκαπενταύγουστο ξεσήκωσε αντιδράσεις ενάντια στην Τουρκία ενώ, η άδεια που τελικά δόθηκε για τη σημερινή τέλεση της λειτουργίας, αναδεικνύει την ιδιαιτερότητα της κατάστασης και την πίεση που ασκείται στην τουρκική κυβέρνηση πανταχόθεν.