ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΕΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ
Γράφει η Αργυρώ Χατζηπαναγιώτου
Εκπαιδευτικός με Μεταπτυχιακές Σπουδές στην Μεθοδολογία και Έρευνα της Λογοτεχνίας
(Ισπανικής και Ισπανόφωνης, UNED, Μαδρίτη)
Ευγενία Ζωγράφου (1878-1963): μια άγνωστη λογοτεχνική μορφή
Η Ευγενία Ζωγράφου, ήταν πεζογράφος, θεατρική συγγραφέας και δημοσιογράφος.
Γεννήθηκε στο Ναύπλιο το 1878. Όταν ήταν παιδί εγκαταστάθηκε με την οικογένειά της στην Αθήνα. Φοίτησε στο Παρθεναγωγείο. Μαθήτρια ακόμα, άρχισε να δημοσιεύει ποιήματα, μετά από παρότρυνση του Λογοτέχνη και Ακαδημαϊκού Αριστομένη Προβελέγγιου.
Έγραψε μυθιστορήματα, διηγήματα, δοκίμια, άρθρα και θεατρικά έργα. Δημοσίευσε πολλά διηγήματά της, αλλά αρκετά από αυτά βρίσκονται διάσπαρτα σε διάφορα περιοδικά της
εποχής εκείνης: “Πινακοθήκη “,”Ποικίλη Στοά”, “Ελληνική Επιθεώρησις”, κ. α.
Τα θεατρικά έργα που έγραψε παίζονταν με επιτυχία στις θεατρικές σκηνές της Αθήνας.
Ξεχωρίζουν τα έργα: Η Μοναχή (θίασος Ευαγ. Παρασκευοπούλου), Η Κλεφτοπούλα (θέατρο Νεαπόλεως). Επίσης, έτυχε γενικής αποδοχής, κριτών και κοινού, το θεατρικό έργο, Η Τζένη
με το γέλιο της.
Η Ευγενία Ζωγράφου έγραψε το μυθιστόρημα “Η Γκούραινα”. Το πρώτο ιστορικό μυθιστόρημα που έγραψε γυναίκα στην Ελλάδα. Το μυθιστόρημα έγινε δεκτό με ενθουσιασμό, από τους Λογοτεχνικούς κύκλους και το αναγνωστικό κοινό, για την αρτιότητά του και την πιστότητα της περιγραφής των ιστορικών γεγονότων που έλαβαν χώρα κατά τη διάρκεια της Επανάστασης του 1821.
Αρθρογράφησε σε εφημερίδες και περιοδικά της εποχής:Ακρόπολις, Εμπρός, Σκριπ, Πινακοθήκη, Ελληνική Επιθεώρησις, κ. α. ήταν η πρώτη που ασχολήθηκε με το εργατικό ρεπορτάζ. Το 1898 έκανε μία πρωτοποριακή έρευνα, για τις συνθήκες εργασίας των γυναικών που δούλευαν στις διάφορες βιομηχανίες, η οποία δημοσιεύθηκε σε συνέχειες, στην εφημερίδα Ακρόπολις του Βλάση Γαβριηλίδη.
Η Ε. Ζωγράφου από το 1907 μέχρι και το 1946 ήταν διευθύντρια του περιοδικού ποικίλης ύλης, Ελληνική Επιθεώρησις. Έδωσε πολλές διαλέξεις πάνω σε θέματα λογοτεχνικά και
κοινωνικά. Καυτηρίασε με ιδιαίτερο τρόπο την ξενολατρία των ανθρώπων της Αθηναϊκής κοινωνίας. Ενδιαφέρθηκε για την περίθαλψη των προσφύγων. Είχε ενεργή συμμετοχή σε
εκδηλώσεις που είχαν ως σκοπό την συλλογή χρημάτων για τους αναξιοπαθούντες πρόσφυγες. Κατά διάρκεια του πολέμου του 1912 προσέφερε υπηρεσίες, ως εθελόντρια
νοσοκόμα.
Αγωνίσθηκε με σθένος για τα δικαιώματα των γυναικών, δίνοντας βήμα λόγου σε όλες τις Ελληνίδες, μέσα από το περιοδικό: Ελληνική Επιθεώρησις.
Υμνήθηκε για το κάλλος της, την ευγένεια του χαρακτήρα της, αλλά και για την συγγραφική της ικανότητα. Ο Ν.Ι. Σπανδωνής την χαρακτήρισε, ως μία « ευέλπιδα και αξιόλογον
συγγραφέα».
Με την πάροδο του χρόνου το έργο της ξεχάστηκε.
Η κ. Μαριέττα Ιωαννίδου, Διδάκτορας του Πανεπιστημίου του Groningen και Αναπληρώτρια Καθηγήτρια του Πανεπιστημίου του Άμστερνταμ (Ολλανδία), που ασχολήθηκε με τις Ελληνίδες πεζογράφους του 19ου αιώνα και αρχών του 20ου, έβγαλε το έργο της από την αφάνεια. Μετά από μακροχρόνια έρευνα, ανακάλυψε το ξεχασμένο ιστορικό μυθιστόρημα της Ε. Ζωγράφου, Η Γκούραινα (1904). Το ιστορικό μυθιστόρημα της Ευγενίας Ζωγράφου, Η Γκούραινα, εκδόθηκε από τις Εκδ. Καλλιγράφος, το 2017. Την εισαγωγή στο έργο έγραψε η Δρ. Μαριέττα Ιωαννίδου.