Άρθρο της Caroline Galacteros* σε απόδοση του Σταύρου Λάβδα από τα Γαλλικά για την ιστοσελίδα της “Δράσης Για Μια Άλλη Πόλη”.
Η Caroline Galacteros αποδίδει ό,τι συμβαίνει στη Μ. Ανατολή και τη Ν.Α Μεσόγειο (ακόμα και την ιδιότυπη ασυλία που απολαμβάνει η Τουρκία) στην προσπάθεια ανατροπής του Ιρανικού καθεστώτος. Υπογραμμίζει επίσης την παρέμβαση της Κίνας για τη διατήρηση του, κάτι που ανατρέπει τις μέχρι τώρα διεθνείς ισορροπίες. Τέλος καυτηριάζει την εξωτερική (µη) πολιτική της χώρας της.
Η πομπώδης επισημοποίηση, στις 15 Σεπτεμβρίου στον Λευκό Οίκο, της τακτικής συμμαχίας του Ισραήλ µε τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (ΗΑΕ) και το Μπαχρέιν θα µμπορούσε κάλλιστα, αν η παγκόσμια ελίτ επιθυμεί να φτάσει μέχρις εκεί, να δώσει στον Donald Trump το Βραβείο Νόμπελ Ειρήνης…
Όμως η συμφωνία αυτή δεν είναι ειρηνευτική. Αποτελεί την εδραίωση των αξόνων αντιπαλότητας και οικονοµικο-στρατιωτικo-ιδεολογικού ανταγωνισμού. Είναι τμήμα ενός εξαιρετικά εύφλεκτου πλαισίου που συνδυάζει την επιδεινούμενη αποδυνάμωση της Ευρώπης από τα ατιμώρητα τουρκικά πλήγματα στην ανατολική Μεσόγειο, τη συνέχιση των επιχειρήσεων στη Συρία και τη Λιβύη, την αποσταθεροποίηση του Λιβάνου και τον αμερικανικό εκβιασμό που ασκείται στο Παρίσι, έτσι ώστε η Γαλλία να πιει από το δισκοπότηρο της δουλείας ακόμα και τα κατακάθια, και να εγκαταλείψει στην τύχη της τη χώρα των Κέδρων, αρνούμενη στη Χεζµπολάχ τον ρόλο της ως αναγκαίου παράγοντα (είτε µας αρέσει είτε όχι) στην επίτευξη πολιτικής ισορροπίας στο Λίβανο. Ένας αποτελεσματικός τρόπος να δυσφημήσουμε τους εαυτούς µας οριστικά στην Ανατολή και να καταδικαστούμε να µην υπηρετούμε πλέον κανένα σκοπό.
Γιατί, αν και η Χεζµπολάχ είναι η ασπίδα των τοπικών χριστιανικών κοινοτήτων απέναντι στην αυξανόμενη σουνιτική δύναμη, είναι πάνω απ’ όλα, κατά την άποψη της Ουάσιγκτον, παράγοντας ενδυνάμωσης της Ιρανικής επιρροής σε ολόκληρη την περιοχή. Πρέπει επομένως να περιοριστεί μέχρις εξαφανίσεως η επιρροή αυτή, µε επίθεση στα περιουσιακά στοιχεία σημαντικών οικονομικών παραγόντων συνδεόμενων µε τη Χεζµπολάχ και στόχο να εμφανιστεί ο Λίβανος σαν ένα «αποτυχημένο κράτος».
Πίσω από αυτή την ανθρώπινη και οικονομική τραγωδία, ο απώτερος στόχος της Ουάσιγκτον και του Τελ Αβίβ είναι φυσικά το Ιράν και καταλύτης για τη σύναψη της συμφωνίας της 15ης Σεπτεμβρίου η JCPOA (πυρηνική συμφωνία του Ιράν). Όμως ο Λίβανος, όπως και η Συρία, η Λιβύη, το Ιράκ ή η Υεμένη, είναι απλώς πεδία ελιγμών για την επίτευξη του «τελικού αποτελέσματος» που επιδιώκει η αμερικανική στρατηγική: την αποδυνάμωση του καθεστώτος των Μουλάδων πολιτικά και οικονομικά, την αποκοπή του από τον πληθυσμό, τη µμείωση του αισθήματος πατριωτισμού και την διατάραξη της εσωτερικής ισορροπίας µμεταξύ µμεταρρυθμιστικών και συντηρητικών ρευμάτων, µε στόχο να ωθήσει το καθεστώς στη ριζοσπαστικοποίηση και το λάθος. Και επιτέλους να έχει µιά δικαιολογία για να χτυπήσει.
Η ομοβροντία των κυρώσεων, οι ελιγμοί στο Συμβούλιο Ασφαλείας, οι απειλητικές δηλώσεις του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Ποµπέο και ο ανοιχτός εκφοβισμός όλων όσων- εταιρειών και ευρωπαϊκών δυνάμεων- θα τολμούσαν ακόμα να «συνεργάζονται ή να συναλλάσσονται µε το Ιράν», δεν αφήνουν καμία αμφιβολία για την αποφασιστικότητά της αμερικανικής στρατηγικής να συνεχίσει τη συνολική δαιµονοποίηση της Ισλαμικής Δημοκρατίας για να την ωθήσει στο λάθος. Σε σημείο που να παρουσιάζεται ο αιμοδιψής Σαουδάραβας διάδοχος ως παράγων δημοκρατίας και νεωτερισμού υπό την εκκωφαντική δυτική σιωπή – ιδιαίτερα γαλλική.
Βρισκόμαστε σε µια τέτοια στρατηγική και διπλωµατική σχιζοφρένεια που δεν είμαστε πλέον καν σε θέση να σκεφτούμε, πόσο µάλλον να αντιδράσουμε … Μόνο το Κατάρ, και προσεκτικά η Μόσχα, εξακολουθούν να βρίσκονται στο πλευρό της Τεχεράνης, για την οποία οι µμονομερείς κυρώσεις των ΗΠΑ (στις 17 Σεπτεμβρίου, κατά 47 προσώπων και οντοτήτων, µε στόχο την καταστροφή της ικανότητας κυβερνοοχλήσεων του καθεστώτος) και τώρα του ΟΗΕ, μετά την τραγική ενεργοποίηση στις 20 Σεπτεμβρίου του δόλιου µμηχανισμού του «Snap Back» (µια παγίδα που αποσκοπεί να θέσει τέλος στην πολυμέρεια και να εξουδετερώσει το δικαίωμα βέτο της Ρωσίας και της Κίνας, κυρίως στο ζήτημα του εμπάργκο όπλων κατά της Τεχεράνης) ο οποίος επιτρέπει την αυτόματη επανενεργοποίηση όλων των πολυμερών κυρώσεων κατά του Ιράν. Η Ρωσία γκρινιάζει, η Γαλλία, η Γερμανία και η Μεγάλη Βρετανία λυπούνται. Αλλά είναι αργά. Η αδυναμία µας να αντιταχτούμε και τελικά η αδιαφορία µας είναι εμφανής. Ζήτω λοιπόν η βάναυση µμονομέρεια!
Αλλά υπάρχει ένα κόκαλο σε αυτόν το άγευστο χυλό που µμυρίζει µμπαρούτι και θειάφι: το Ιράν δεν είναι πλέον µόνο. Υπάρχει ασφαλώς ο τακτικός άξονας της Αστάνα, ο οποίος το συνδέει µε τη Μόσχα και την Άγκυρα στη Συρία και έχει αποτρέψει από το 2015 τον διαμελισμό της χώρας και την εγκατάλειψή της στις ισλαμιστικές πολιτοφυλακές µε την ετικέτα ISIS ή Al Qaeda, µε την εφησυχασμένη και αυτοκτονική συγκατάθεση µας.
Στη Λιβύη, το παιχνίδι είναι πιο περίπλοκο και η ευθυγράμμιση τυχαία. Η Ουάσιγκτον αφήνει πρόθυμα την Άγκυρα να δράσει εναντίον της Αιγύπτου, της Ελλάδας, της Κύπρου, ακόμη και εναντίον ορισμένων ισραηλινών συμφερόντων στον αγωγό East-Med, καθώς η Τουρκία εδώ παίζει επωφελώς ενάντια στη ρωσική επιρροή και εμποδίζει τη δημιουργία µιας συνέργειας «τύπου Αστάνα’. Αλλά, αν και ο Ερντογάν κάνει θαύματα, τόσο ως νέος πληρεξούσιος των ΗΠΑ στη Συρία, όσο και ενάντια στη Γερμανία µέσω του εκβιασμού του µμεταναστευτικού – που αποδυναμώνει την καγκελάριο Μέρκελ και κάνει τους νεοσυντηρητικούς να ελπίζουν ότι θα εγκαταλείψει την ολοκλήρωση του Nord Stream 2 – η Ουάσιγκτον δεν ελέγχει πλήρως τις νεοοθωµανικές φιλοδοξίες αυτού του σημαντικού µέλους του ΝΑΤΟ, που αφήνεται να απειλήσει τόσο το Παρίσι, στην ανοικτή θάλασσα, όσο και το Βερολίνο, βασισμένο στην επιμονή του Κατάρ (σηµ.µετ: κύριος χρηματοδότης του Ερντογάν) να αντιταχθεί στο Ριάντ και στην τρέχουσα µμετατόπιση των ΗΑΕ και του Μπαχρέιν υπό τον αµερικανο- σαουδαραβικό έλεγχο.
Όμως το Ιράν έχει πλέον ένα νέο επίσημο «φίλο», ένα διακριτικό αλλά επικίνδυνο προστάτη, απείρως πιο ενοχλητικό για την Ουάσιγκτον από τη Μόσχα: Το Πεκίνο! Πράγματι, η Κίνα, στρατευμένη σε ένα παγκόσμιο παιχνίδι εδραίωσης ζωνών επιρροής, προσέλκυσης νέων πελατών και αγορών, αλλά και εξασφάλισης του εφοδιασμού της, ιδίως σε ενέργεια, μόλις μετακίνησε ένα σημαντικότατο πιόνι, σπεύδοντας προς βοήθεια της Ισλαµικής Δηµοκρατίας, σε µια εποχή που το Ιράν ετοιμαζόταν να αντιμετωπίσει στο Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, την εγκατάλειψη από την πλευρά των Ευρωπαίων. Γιατί η πολυμέρεια καταρρέει, ο νόµος της ζούγκλας είναι πιο αμείλικτος από ποτέ και ο αριθμός των µμεγάλων ζώων τύπου «κυρίαρχο αρσενικό» αυξάνεται επικίνδυνα…
Το Πεκίνο άδραξε επομένως την ευκαιρία για να προωθήσει µια αντεπίθεση στον αμερικανικό ελιγμό πολύ ισχυρότερο από το δικαίωμα του βέτο προσφέροντας στην Τεχεράνη (η συμφωνία που διαπραγματεύεται είχε «διαρρεύσει» από τον Ιούλιο) 400 δισεκατοµµύρια δολάρια σε βοήθεια και επενδύσεις (υποδοµές, τηλεπικοινωνίες και µεταφορές), συνοδευόμενη από την παρουσία κινεζικού στρατιωτικού προσωπικού στο ιρανικό έδαφος για να διασφαλίσει τα έργα που χρηματοδοτούνται από το Πεκίνο, σε αντάλλαγμα για την προμήθεια πετρελαίου σε µειωμένη τιμή για τα επόμενα 25 χρόνια και δικαίωμα προτίμησης στην εκτέλεση έργων σχετικών µε τον ιρανικό πετρελαϊκό τομέα.
Αυτή η συμφωνία, µια συμφωνία πραγματική «Αλλαγή παιχνιδιού», δεν έχει αναλυθεί ούτε σχολιαστεί επαρκώς… Οι επιπτώσεις της είναι σημαντικές: από τώρα και στο εξής, κάθε αμερικανική στρατιωτική πρόκληση, ενορχηστρωμένη έτσι ώστε να υποχρεώσει το ιρανικό καθεστώς σε µια απάντηση που θα ήταν µμοιραία για αυτό, θα είναι µια άμεση πρόκληση εναντίον του Πεκίνου. Επιτιθέμενη στην Τεχεράνη, η Ουάσιγκτον θα επιτεθεί στο Πεκίνο και τον προμηθευτή πετρελαίου του για 25 χρόνια σε χαμηλή τιμή. Ένα Πεκίνο που την ίδια στιγμή προσφέρει στον εαυτό του την πολυτέλεια της συνεργασίας µε το Ριάντ στη διεξαγωγή ερευνών για την εκμετάλλευση του ουρανίου στο υπέδαφος της Σαουδικής Αραβίας …. εισβολή σε χώρο αμερικανικών συμφερόντων και προάγγελος µιας νέας στρατηγικής ισορροπίας.
Έτσι, κάτι πολύ σημαντικό συμβαίνει όσον αφορά την παγκόσμια ισορροπία δυνάμεων και τα παιχνίδια των συµµαχιών. Οι µμεγάλοι ελιγμοί υπερβαίνουν κατά πολύ τη Μέση Ανατολή η οποία, όπως και ο υπόλοιπος κόσμος, θα είναι απλά το γήπεδο της σύγκρουσης Ουάσιγκτον και Πεκίνου σε ένα υποτιθέμενο «πόλεμο εκτός ορίων». Σε αυτό το πλαίσιο, η αδυναμία µας να παρακούσουμε και, πάνω απ’ όλα, να καθορίσουμε επιτέλους τις απλές γραμμές µιας ανεξάρτητης και συνεκτικής εξωτερικής πολιτικής, µας κόβει τα φτερά, υπονομεύει την εναπομείνασα αξιοπιστία µας και µας καθιστά παράλληλα απολύτως ανίκανους να προστατεύσουμε ακόμα και τους αμερικανικούς «στόχους», που δεν είναι δικοί µας και δεν εξυπηρετούν τα εθνικά µας συμφέροντα, είτε οικονομικά είτε στρατηγικά.
Πρέπει να βγούμε από αυτή την τύφλωση πολύ γρήγορα.
*Η Caroline Galacteros (διδάκτορας πολιτικών επιστημών του πανεπιστημίου της Σορβόννης) είναι πρόεδρος του ανεξάρτητου «think-tank» γεωπολιτικής geopragma. Διδάσκει γεωπολιτική στη Γαλλική Σχολή Πολέµου. Πηγή: http// geopragma.fr. (articles-21/09/2020) Πρωτότυπη δημοσίευση στα Ελληνικά, απόδοση Σταύρος Λάβδας