Ο Λάζαρος Μαλούτας αποκλειστικά στο OTAVOICE για όλα τα σημαντικά ζητήματα που αφορούν την τοπική Αυτοδιοίκηση και τον “Κλεισθένη”.
Ως μέλος της ΚΕΔΕ, η άποψη του πρώην Δημάρχου Κοζάνης, Λάζαρου Μαλούτα έχει βαρύνουσα σημασία για όσα αλλάζουν στον χώρο της τοπικής αυτοδιοίκησης με το νόμο “Κλεισθένη”. Ο Λάζαρος Μαλούτας δεν μασάει τα λόγια του και δηλώνει ευθέως τους φόβους του για το νέο νόμο αλλά για την απλή αναλογική που εγκυμονεί φόβους αδυναμίας διοίκησης στους ΟΤΑ. Παράλληλα μας αποκαλύπτει τι θα άλλαζε από τον «Κλεισθένη» προκειμένου να βοηθήσει πραγματικά και ουσιαστικά, όπως αναφέρει και ο ίδιος, την τοπική Αυτοδοίκηση.
Την άποψη σας για την αλλαγή στην τοπική αυτοδιοίκηση με τον “Κλεισθένη”.
“Η αλλαγή που επιφέρει στην τοπική αυτοδιοίκηση ο «Κλεισθένης» δεν έχει καμία σχέση με αυτό που απαιτεί τόσο η οικονομική συγκυρία που βιώνει η χώρα, όσο και η ευρωπαϊκή πορεία της. Ο ουσιαστικός τίτλος του Κλεισθένη θα έπρεπε να είναι «αλλαγή του τρόπου εκλογής των αιρετών οργάνων της αυτοδιοίκησης και άλλες διατάξεις». Διατάξεις που όμως δεν δίνουν απαντήσεις στα αναπτυξιακά προβλήματα της ελληνικής περιφέρειας και στο ρόλο που απαιτούν οι πολίτες για τους εκπροσώπους τους στην τοπική αυτοδιοίκηση.
Συνεχίζουμε να κατατασσόμαστε στις χώρες με τη μεγαλύτερη συγκέντρωση πόρων και αρμοδιοτήτων στο κεντρικό κράτος, ενώ μια σειρά από νέες ρυθμίσεις βάζουν επιπλέον φραγμούς και εμπόδια στην εκπλήρωση του θεσμικού του ρόλου”.
Πόσο ώριμη είναι η κοινωνία μας αλλά και ο χώρος της αυτοδιοίκησης προκειμένου να λειτουργήσουν και να δημιουργηθούν συνθέσεις και συνεργασίες, σύμφωνα με το πλαίσιο που καθορίζει ο Κλεισθένης;
“Συνθέσεις και συνεργασίες αποτελούν πλέον αναγκαιότητα. Σε μια περίοδο που οι πόροι ολοένα και λιγοστεύουν, οι ανάγκες των πολιτών παραμένουν υψηλές, ευπαθείς κοινωνικές ομάδες έχουν ανάγκη από στήριξη οι πολίτες εναποθέτουν τις ελπίδες τους στην αυτοδιοίκηση, στην εγγύτερη σε αυτούς κρατική δομή.
Το πλαίσιο όμως που καθορίζει ο Κλεισθένης απέχει πολύ από το να χαρακτηριστεί ως το αναγκαίο πλαίσιο για μια τέτοια πορεία. Συνεργασίες ευκαιριακές, συνθέσεις που χτίζονται πάνω σε σκοπιμότητες, ατέρμονες συζητήσεις που δεν στοχεύουν σε μακροπρόθεσμο και αναπτυξιακό σχεδιασμό, δεν υπηρετούν τις πραγματικές ανάγκες του τόπου.
Εάν ο Κλεισθένης επιζητούσε τις ουσιαστικές συνεργασιες και συναινέσεις θα προέβλεπε ένα σύστημα συνεργασίας των δημοτικών παρατάξεων που θα βασιζόταν στις προγραμματικές συγκλίσεις σε βάθος τετραετίας που θα επέτρεπαν την βέλτιστη αξιοποίηση πόρων και ανθρώπινου δυναμικού”.
⦁ Ποια η άποψη σας για την καθιέρωση της απλής αναλογικής;
“Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία πως με την απλή αναλογική αποτυπώνεται με ακρίβεια η βούληση του εκλογικού σώματος. Μια σειρά από ερωτήματα όμως αναφύονται :
Η μετάβαση από το πλειοψηφικό σύστημα που ίσχυε μέχρι τώρα απευθείας στην απλή αναλογική είναι ο σωστός οδικός χάρτης;
Πως εξασφαλίζεται η κυβερνησιμότητα στους Δήμους;
Ποσό απλή αναλογική είναι το εκλογικό σύστημα που ψηφίστηκε από την κυβερνητική πλειοψηφία;
Γιατί δεν υιοθετήθηκε το σύστημα της απλής αναλογικής της μιας Κυριακής;
Αυτά είναι μερικά ερωτήματα που οριοθετούν τη συζήτηση. Κατά τη γνώμη μου πάντως το εκλογικό σύστημα της απλής αναλογικής του Κλεισθένη περισσότερα προβλήματα θα δημιουργήσει παρά λύσεις θα δώσει”.
⦁ Με την απλή αναλογική υπάρχουν φόβοι αδυναμία διοίκησης στους ΟΤΑ. Κάποιοι φοβούνται φαινόμενα συναλλαγής και εκβιασμών. Ποια η άποψη σας;
Νομίζω πως οι φόβοι για αδυναμία διοίκησης ειναι βάσιμοι ενώ και τα φαινόμενα συναλλαγής και εκβιασμών θα πυκνώσουν.
Όλα τα παραπάνω ειναι συνέπεια του τρόπου συγκρότησης της ομάδας διοίκησης του δήμου.
Μοναδική διέξοδος για τον περιορισμό των παραπάνω φαινομένων αποτελεί η συνεργασία των δημοτικών παρατάξεων που θα βασίζεται στις προγραμματικές συγκλίσεις σε βάθος τετραετίας. Αυτό δηλαδή που εξασφαλίζουν οι εκλογές της μιας Κυριακής.
⦁ Η Κ.Ε.Δ.Ε. εξέφρασε από την αρχή την αντίθεση της για το νόμο «Κλεισθένη». Ποιοι είναι οι κύριοι λόγοι της διαφωνίας;
“Η ΚΕΔΕ, το συλλογικό όργανο της τοπικής αυτοδιοίκησης ήταν εξ αρχής αντίθετη με τον Κλεισθένη γιατί ήταν μια πρωτοβουλία που εξελίχθηκε ερήμην της. Μια νομοθετική πρωτοβουλία που αγνοεί τα συσσωρευμένα προβλήματα της αυτοδιοίκησης ιδίως τα οικονομικά. Φυσικά η ΚΕΔΕ όπως όλα τα συλλογικά όργανα έχει συγκεκριμένη συγκρότηση και συσχετισμούς.
Δεν πρέπει να παραβλέπουμε βέβαια το γεγονός ότι η νομοθετική πρωτοβουλία είναι της Κυβέρνησης και το αρμόδιο όργανο η Βουλή. Η ουσιαστική όμως συζήτηση με τους άμεσα ενδιαφερόμενους και τις συλλογικές τους εκπροσωπήσεις είναι απαραίτητη. Συμβάλλει ώστε να βελτιστοποιείται το αποτέλεσμα”.
⦁ Τι θα αλλάζατε εσείς από τον «Κλεισθένη»;
“Θα ακύρωνα τον εαυτό μου και την πορεία μου στην αυτοδιοίκηση αν στα πλαίσια μιας συνέντευξης επιχειρούσα να διατυπώσω τις αλλαγές που πρέπει να γίνουν στον Κλεισθένη. Αν όμως αποπειραθώ να διατυπώσω μια σειρά από κατευθύνσεις για μεταρρυθμίσεις που έχει ανάγκη η χώρα και η αυτοδιοίκηση σήμερα, αυτές σίγουρα θα περιλάμβαναν:
-Την ενίσχυση της αποκέντρωσης και της αυτοδιοίκησης. Τα τελευταία χρόνια στον τομέα αυτό έχουν γίνει δυστυχώς βήματα προς τα πίσω. Η ενίσχυση της αποκέντρωσης και της αυτοδιοίκησης αποτελεί όρο επιβίωσης της πατρίδας μας και προϋπόθεση αναπτυξιακών πρωτοβουλιών.
-Την ενίσχυση των οικονομικών της αυτοδιοίκησης. Τα τελευταία χρόνια με τις συνεχή περικοπή των θεσμοθετημένων χρηματοδοτήσεων της έχει δημιουργηθεί μια νέα γενιά παρακρατηθέντων. Η οικονομική ασφυξία μέσα στην οποία είναι υποχρεωμένη να λειτουργεί η τοπική αυτοδιοίκηση ακυρώνει στην ουσία το θεσμικό της ρόλο και την αποστολή της.
-Την αναμόρφωση του εκλογικού συστήματος που θα ισχύσει για την επόμενη αυτοδιοικητική περίοδο με την εφαρμογή του εκλογικού συστήματος, αναλογική την πρώτη Κυριακή, πλειοψηφικό τη δεύτερη και οδηγεί σε κατακερματισμένο δημοτικό συμβούλιο εγκλωβισμένο σε ατέρμονες συζητήσεις”.
⦁ Ένα σχόλιο για τον “Καλλικράτη” τώρα που περνά στην… ιστορία;
“Ο Καλλικράτης θεωρώ ότι αποτέλεσε μια τολμηρή μεταρρύθμιση στην πορεία της ελληνικής τοπικής αυτοδιοίκησης. Η θεσμοθέτηση της περιφερειακής αυτοδιοίκησης, η δημιουργία ισχυρών αυτοδιοικητικών σχημάτων ικανών να αποτελέσουν αναπτυξιακούς πυλώνες στην περιφέρεια στο επίπεδο των Δήμων, η ενίσχυση των αρμοδιοτήτων της είναι μόνο μερικές από τις τομές του Καλλικράτη.
Η μεταρρύθμιση αυτή δεν ολοκληρώθηκε γιατί πέρασε από τις συμπληγάδες της οικονομικής κρίσης που μαστίζει ακόμα τη χώρα και τους πολίτες.
Το γεγονός ότι ακόμη και σήμερα, σχεδόν μια δεκαετία μετά την ψήφισή του, οι πολιτικές δυνάμεις που χαρακτήριζαν την ψήφιση του Καλλικράτη μνημονιακή δέσμευση,δεν θιγούν τις βασικές αρχές του, αποδεικνύει ότι η μεταρρύθμιση αυτή ήταν στη σωστή κατεύθυνση.
Η εμπειρία της εφαρμογής του από το 2011 αναδεικνύει βέβαια και τα πεδία στα οποία χρειάζονται προσαρμογές και αναθεωρήσεις. Σε κάθε περίπτωση πάντως οι επιλογές του Καλλικράτη για τη μεταφορά αρμοδιοτήτων στους Δήμους, μαζί με τους αντίστοιχους πόρους και το προσωπικό, εξακολουθούν να είναι ζητούμενο και καθόλου ιστορία”.
⦁ Λόγω της οικονομικής κρίσης υπάρχει άραγε η δυνατότητα αναβάθμισης του ρόλου της τοπικής αυτοδιοίκησης στις τοπικές κοινωνίες;
“Φυσικά, αρκεί να υπάρχει πολιτική βούληση. Η αναβάθμιση του ρόλου της αυτοδιοίκησης αποτελεί όρο ανάπτυξης και διατήρησης της κοινωνικής συνοχής στην ελληνική περιφέρεια. Αυτό δεν το έχει κατανοήσει, ακόμη και σήμερα, η κεντρική κυβέρνηση.
Η συνεχιζόμενη φτωχοποίηση, η πληθυσμιακή αφαίμαξη, η συνεχώς ενισχυόμενη συγκεντρωτική δομή του ελληνικού κράτους δεν ανατρέπονται χωρίς ενίσχυση της τοπικής αυτοδιοίκησης”.
⦁ Πρέπει να αλλάξει η χρηματοδότηση των Δήμων έτσι ώστε να ενισχυθούν και οικονομικά και σε προσωπικό που τόσο πολύ ανάγκη το έχουν;
“Πρέπει να ενισχυθεί η χρηματοδότηση των Δήμων. Οι πόροι που αξιοποιούνται, που επενδύονται από την τοπική αυτοδιοίκηση έχουν πολύ μεγαλύτερη ανταποδοτικότητα, είναι περισσότερο στοχευμένοι και έχουν ταχύτερη απόδοση απ´ αυτούς της κεντρικής κυβέρνησης.
Κεντρική κυβέρνηση και Δήμοι μέσα από ένα γόνιμο διάλογο μπορούν να καταλήξουν σε ένα πλαίσιο χρηματοδότησης που θα εξασφαλίζει τη βιωσιμότητα, θα λειτουργεί εξισορροποιητικά ανάμεσα σε μικρούς και μεγάλους δήμους, πλούσιες και φτωχές περιοχές, ενώ ταυτόχρονα θα δίνει δυνατότητες στην αυτοδιοίκηση να ασκεί τις δικές της πολιτικές ανάλογα με τις τοπικές ανάγκες. Το υφιστάμενο σήμερα σύστημα χρηματοδότησης έχει φτάσει στα όριά του ενώ δεν διακρίνεται και για το δίκαιο τρόπο που κατανέμονται οι πόροι”.