Μια ενδιαφέρουσα συνέντευξη εφ` όλης της ύλης παραχώρησε με την αλλαγή του χρόνου ο Δήμαρχος Ηρακλείου Κρήτης, Αλέξης Καλοκαιρινός στο otavoice.gr και απάντησε για το σήμερα και το αύριο, κλείνοντας την πρώτη χρονιά της θητείας του ως νέος δήμαρχος. Για τον Αλέξη Καλοκαιρινό το προσωπικό του στοίχημα έχοντας μπροστά του τέσσερα χρόνια, είναι να αρχίσουν να νιώθουν οι δημότες ότι ζουν σε μια πόλη που τους αξίζει και αυτό θα γίνει σε δυό επίπεδα. Με παρεμβάσεις στην καθημερινότητα αλλά και στις υποδομές.
Ο δήμαρχος Ηρακλείου αναφέρθηκε στις προτεραιότητες της δημοτικής αρχής για το 2025 και επεσήμανε την σταθεροποίηση των οικονομικών του δήμου στην χρονιά που πέρασε και αποτελεί ακρογωνιαία συνθήκη για να υλοποιηθεί ο σχεδιασμός σε όλα τα επίπεδα. Παράλληλα, τοποθετήθηκε στα ζητήματα που “καίνε” την Τοπική Αυτοδιοίκηση και έχουν δημιουργήσει ένα κλίμα οικονομικής ασφυξίας στους δήμους της χώρας, ενώ αναφέρθηκε και στον κρίσιμο τομέα της διαχείρισης των απορριμμάτων και με την ιδιότητα του Προέδρου του Ενιαίου Συνδέσμου Διαχείρισης Απορριμμάτων Κρήτης(ΕΣΔΑΚ).
Τέλος δεν παρέλειψε να αναφερθεί στις σχέσεις Δήμου – Περιφέρειας, επισημαίνοντας την ανάγκη να παρουσιαστεί ένα νέο πλαίσιο για την Τοπική Αυτοδιοίκηση.
Ακολουθεί η συνέντευξη του Δημάρχου Ηρακλείου Αλέξη Καλοκαιρινού:
-Κύριε Καλοκαιρινέ, κλείσατε αισίως ένα χρόνο από την εκλογή σας στο δημαρχιακό αξίωμα. Ποιο είναι το αποτύπωμα της διοίκησης σας; Μπορέσατε να βάλετε σε τροχιά υλοποίησης αυτά που είχατε σχεδιάσει; Τι έχει αλλάξει μέσα σε ένα χρόνο στο Δήμο Ηρακλείου;
Ήταν ένας συναρπαστικός χρόνος, χωρίς ιδιαίτερες εκπλήξεις ως προς τις δυσκολίες του περιβάλλοντος, του πεδίου που επιχειρήσαμε. Σε αυτόν τον ένα χρόνο χρειάστηκε να κάνουμε κινήσεις που είχαν έκτακτο χαρακτήρα, κυρίως για να ανατάξουμε τα οικονομικά του Δήμου. Καταθέσαμε άλλωστε όπως είναι γνωστό δυο προϋπολογισμούς, έναν τον Απρίλιο για το 2024 και έναν το Δεκέμβριο για το 2025, οι οποίοι και ψηφίστηκαν από το Δημοτικό Συμβούλιο.
Οι εμπειρίες ήταν πλούσιες και έντονες. Είναι δεδομένο ότι το Ηράκλειο, όπως και κάθε πόλη, δεν μπορεί να αλλάξει από τη μια μέρα στην άλλη. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει κανείς να προσπαθεί διαρκώς και να προσπαθεί ταυτόχρονα σε διαφορετικούς άξονες. Πρέπει να αντιμετωπίζεις την καθημερινότητα, πρέπει να κάνεις παρεμβάσεις, πρέπει πράγματα να διορθώνονται άμεσα και να γίνονται αισθητά, πρέπει να σχεδιάζεις και για την επόμενη αλλά και την μεθεπόμενη μέρα. Αυτά τα χαρακτηριστικά διακρίνουν την ομάδα μας, διακρίνουν την Δημοτική μας Αρχή.
Χρειάζεται επιμονή, καθαρό μυαλό, καθαρή στόχευση, πίστη και πεποίθηση ότι μπορούμε να αλλάξουμε τα πράγματα. Παρά τις δυσκολίες. Το Ηράκλειο είναι ένας δύσκολος Δήμος. Η Αυτοδιοίκηση είναι δύσκολη, διότι είναι επιφορτισμένη με πολλές αρμοδιότητες με περιορισμένους πόρους, αλλά και με μια αρχιτεκτονική η οποία δεν την ευνοεί. Επιστρέφοντας στο Ηράκλειο, το Ηράκλειο είναι μια δύσκολη πόλη, αλλά είναι και μια υπέροχη πόλη. Και αυτόν τον υπέροχο χαρακτήρα, μπορεί να τον βγάλει. Οφείλουμε όλοι να συνδράμουμε, όχι μόνο η Δημοτική Αρχή, αλλά και οι δημότες, όλοι μαζί μπορούμε να φέρουμε την πόλη μας εκεί που το αξίζουμε εμείς, αλλά και επειδή το έχει και η ίδια η πόλη. Η πόλη στη βάση της έχει ένα εκπληκτικό δυναμικό. Και το δυναμικό έχει να κάνει, κυρίως, με τους ανθρώπους.
-Σας έχει επηρεάσει το φαινόμενο της οικονομικής ασφυξίας των δήμων μετά την επιβολή του τέλους ταφής και της αύξησης του μισθολογικού και ενεργειακού κόστους; Μην ξεχνάμε και ότι η Κρήτη είναι νησί και έχει και την νησιωτικότητα να αντιπαρέλθει.
Προφανώς τα ζητήματα των αυξήσεων και του μισθολογικού κόστους και του ενεργειακού, συνυπολογίζονται στην γενικότερη δυσκολία. Ο Δήμος Ηρακλείου, όπως και όλοι οι Δήμοι στη χώρας, έχει μια τεράστια και τελείως άδικη επιβάρυνση από το Τέλος Ταφής. Γενικότερα πρέπει να τίθεται διαρκώς το ζήτημα των Κεντρικών Αυτοτελών Πόρων οι οποίοι στο Δήμο Ηρακλείου παρουσίασαν μια κατάρρευση μετά το 2019 χωρίς να επανέλθουν ποτέ στα επίπεδα της χρονιάς εκείνης. Πρόκειται για μια απώλεια δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ τα οποία εάν υπήρχαν στα ταμεία του Δήμου, οι συνθήκες κάτω από τις οποίες θα επιχειρούσαμε θα ήταν τελείως διαφορετικές.
-Σε ποιο επίπεδο είναι η συνεργασία σας με την Περιφέρεια Κρήτης; Σας στηρίζει; Έχει δώσει λύσεις στα προβλήματα που αντιμετωπίζετε;
Υπάρχει συνεργασία σε διάφορους τομείς με την Περιφέρεια Κρήτης, η οποία και συνδράμει στο μέτρο των δυνατοτήτων της. Και η Περιφέρεια όμως ανήκει στην Αυτοδιοίκηση, στον δεύτερο βαθμό, απ’ όπου δεν λείπουν αντίστοιχα προβλήματα στη σχέση της με το κεντρικό Κράτος, όπως και με τον πρώτο βαθμό.
Μιλώντας ευρύτερα για τις συνεργασίες στο πεδίο των δραστηριοτήτων μας, θα πρέπει να θέσουμε και το ζήτημα του «άνισου τετράπλευρου» που συνιστά το κεντρικό Κράτος, η Τοπική Αυτοδιοίκηση πρώτου και δεύτερου βαθμού και η Αποκεντρωμένη Διοίκηση. Μια σχέση που πρέπει επιτέλους να αντιμετωπιστεί ριζικά. Πρέπει να ξανασκεφτούμε: Είναι διακριτοί οι δύο βαθμοί της Αυτοδιοίκησης; Ο πρώτος και ο δεύτερος; Ποιο είναι το πλαίσιο της συνάρθρωσης τους; Το έχουμε στο παράδειγμα των ΠΕΣΔΑ, γιατί να μην το έχουμε και στους υπόλοιπους τομείς δραστηριότητας;
Πρέπει να γίνουμε πάρα πολύ μαχητικοί και νομίζω ότι έχει έρθει η ώρα να παρουσιαστεί ένα σχέδιο για την Αυτοδιοίκηση από λευκό χαρτί. Όπου λαμβάνοντας υπόψιν την Ευρωπαϊκή εμπειρία, θα αναδιευθετεί τις σχέσεις του Α’ Βαθμού Αυτοδιοίκησης με την Κεντρική Κυβέρνηση, στην εκπροσώπησή της την κεντρική αλλά και στην αποκεντρωμένη, καθώς και των σχέσεων του πρώτου με τον δεύτερο βαθμό Αυτοδιοίκησης. Όλον αυτόν τον χάρτη έχει έρθει η ώρα να τον δούμε και να προχωρήσουμε στον ανασχεδιασμό του.
-Αν σας ρωτούσαμε ποιο είναι το πιο σημαντικό από όσα έχετε πράξει μέχρι σήμερα ως δήμαρχος, ποιο θα επιλέγατε;
Δύσκολη ερώτηση, δύσκολο το να επιλέξω μόνο ένα. Αν επιμένετε, θα ξεχώριζα την σταθεροποίηση σε έναν ικανοποιητικό βαθμό, του οικονομικού υπόβαθρου του Δήμου Ηρακλείου. Αποτελεί μια βάση απαραίτητη για κάθε ενέργεια, έργο, δράση ή παρέμβαση, είναι το εφαλτήριο έναρξης πολλών διαδικασιών. Όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό, όταν υπάρχει οικονομική ανασφάλεια για τον επόμενο μήνα, όπως υπήρχε στην αρχή του 2024 που ο Δήμος μας δεν είχε προϋπολογισμό, πολύ δύσκολα μπορείς να προχωρήσεις σε οποιοσδήποτε σχεδιασμό.
-Ποια είναι η σημαντικότερη παρέμβαση που θέλετε να κάνετε στην πόλη σας;
Αυτή είναι ακόμα πιο δύσκολη ερώτηση. Είναι πολλές οι παρεμβάσεις που είτε εξελίσσονται, είτε σχεδιάζονται είτε προγραμματίζονται. Τόσο σε ζητήματα καθημερινότητας και ποιότητας ζωής, όπως είναι το κυκλοφοριακό, η καθαριότητα και γενικότερα η ζωή στην πόλη, όσο και σε ζητήματα υποδομών.
Όπως είναι η μονάδα τριτοβάθμιας επεξεργασίας λυμάτων, που θα οδηγήσει στην 100% χρήση τους για την άρδευση 30.000 στρεμμάτων του Δήμου μας, η αξιοποίηση της έκτασης του αεροδρομίου «Νίκος Καζαντζάκης», στην οποία ο Δήμος μας είναι συνιδιοκτήτης, μετά την έναρξη λειτουργίας του νέου αεροδρομίου στο Καστέλλι, ή το Τοπικό Σχέδιο Πόλης που βρίσκεται σε εξέλιξη.
Αλλά και η παραχώρηση των Ενετικών Τειχών στο Δήμο από το Υπουργείο Πολιτισμού, η οποία βρίσκεται στην τελική ευθεία και που μέσα από μια σειρά παρεμβάσεων θα κάνει τα Τείχη κομμάτι της ζωής των ανθρώπων μας, σημαντικά έργα στη νέα φάση του σχεδίου της Βιώσιμης Αστικής Ανάπλασης, διάφορα έργα ανάπλασης που αλλάζουν περιοχές σε όλο τον Δήμο, και πολλά ακόμη. Αντιλαμβάνεστε ότι είναι όλες εξ ίσου σημαντικές παρεμβάσεις. Δύσκολο να ξεχωρίσω κάποια.
-Στον τομέα διαχείρισης απορριμμάτων και ανακύκλωσης, που συνολικά στη χώρα υστερούμε σε σχέση με τα ευρωπαϊκά και διεθνή δεδομένα, ποια είναι η εικόνα στο Δήμο Ηρακλείου και συνολικά στον τομέα ευθύνης του ΕΔΣΑΚ που είστε και πρόεδρος;
Ο ΕΣΔΑΚ έχει πραγματοποιήσει και έχει προγραμματίσει επίσης σημαντικά έργα και από την άποψη αυτή είναι μεταξύ των Ελληνικών ΦΟΔΣΑ που επιτελούν σημαντικό και αποτελεσματικό έργο. Ωστόσο, το συνολικό τοπίο της διαχείρισης των απορριμμάτων παραμένει ρευστό και αυτό δυσχεραίνει και επιμέρους σχεδιασμούς που θα έπρεπε να έχουν δρομολογηθεί με πολύ συγκεκριμένο τρόπο.
Ενδεικτικά αναφέρομαι στο ζήτημα της αποκομιδής των ανακυκλώσιμων υλικών, έργο το οποίο όπως έχουμε πληροφορηθεί πρόκειται να τεθεί εκ νέου στην Ελληνική Εταιρία Αξιοποίησης Ανακύκλωσης. Το συνολικό αντικείμενο της ανακύκλωσης πράγματι έχει μείνει πολύ πίσω και αυτό δημιουργεί συνολικές εμπλοκές για την διαστασιολόγηση των έργων τα οποία προγραμματίζουμε και συνεπώς συνιστά έναν πολύ σημαντικό παράγοντα ανάσχεσης. Παρόλα αυτά, εμείς καταρτίζουμε εναλλακτικά σενάρια διότι το ζήτημα της καθαριότητας στο Δήμο είναι ύψιστης προτεραιότητας για τη Δημοτική μας Αρχή.
-Η τοπική αυτοδιοίκηση διεκδικεί πάγια ένα ουσιαστικό ρόλο από την κεντρική διοίκηση, στα πλαίσια της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης. Στο συνέδριο της ΚΕΔΕ αποτυπώθηκε με ομοφωνία το αίτημα για ενίσχυση του ρόλου των δήμων, ζητώντας παράλληλα αύξηση των πόρων και ενίσχυση του στελεχιακού δυναμικού. Όμως είδαμε κάποιες ενέργειες όπως το τέλος ταφής, οι συγχωνεύσεις των ΔΕΥΑ που δεν κινούνται σε μια τέτοια κατεύθυνση παρόλες τις υποσχέσεις από την πολιτική ηγεσία για ενίσχυση του ρόλου σας. Ποια η δική σας θέση με δεδομένο ότι είμαστε στην διαδικασία του Νέου Κώδικα της Αυτοδιοίκησης;
Είναι κοινή παραδοχή ότι χρειάζονται ριζικές αλλαγές στο τετράπλευρο το οποίο σχηματίζει η κεντρική Κυβέρνηση, οι Περιφέρειες, οι Δήμοι και οι Αποκεντρωμένες Διοικήσεις. Απαιτείται τόσο ανακατανομή όσο και οριοθέτηση των αρμοδιοτήτων και αυτό δεν μπορεί να γίνει παρά με ενίσχυση των Δήμων που είναι η αδύναμη πλευρά του σχήματος αυτού σήμερα. Η δε κυβερνητική απόφαση για την αναγκαστική συγχώνευση των ΔΕΥΑ, εφόσον επιβεβαιωθεί, μας βρίσκει απολύτως αντίθετους όπως και το σύνολο των Δήμων που εκφράζεται από την ΚΕΔΕ.
-Αν σας ρωτούσε κάποιος ποιο είναι το προσωπικό στοίχημα του δημάρχου Αλέξη Καλοκαιρινού, τι θα απαντούσατε;
Να δημιουργήσουμε τις συνθήκες έτσι ώστε να αρχίσουμε να νιώθουμε ότι η πόλη στην οποία ζούμε μας αξίζει και να αρχίσει να γίνεται η πόλη στην οποία, δεν έτυχε απλώς να ζούμε, αλλά τη διαλέξαμε για να ζήσουμε.
Για να γίνει αυτό χρειάζονται τόσο βελτιώσεις στην καθημερινότητα που γίνονται άμεσα αισθητές από τους πολίτες όσο και μια δουλειά υποδομής η οποία θα καρποφορήσει σε μακρό χρονικό ορίζοντα και αυτό σχετίζεται με την Πολεοδομία, τη Χωροταξία και τις υποδομές που συνοδεύουν τις ρυθμίσεις αυτές. Για το λόγο αυτό δίνω πολύ μεγάλη σημασία στη σύνταξη του Τοπικού Πολεοδομικού Σχεδίου του Δήμου Ηρακλείου.
Πρόκειται για ζητήματα τα οποία δεν έχουν «άμεση πολιτική απόδοση», θεωρώ όμως ότι είναι υποχρέωση ενός Δημάρχου να βλέπει την πόλη σε μακρό χρονικό ορίζοντα πέρα από την προσωπική του παρουσία στη Δημοτική Αρχή.