Σημαντικές καθυστερήσεις σημειώνει η κυβέρνηση της Ν.Δ. αναφορικά με το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ), με αποτέλεσμα να προκαλούνται προβλήματα. Παράλληλα, η Ελλάδα ζήτησε την αναθεώρηση του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΣΑΑ) λόγω των καταστροφικών πλημμυρών και πυρκαγιών που μεσολάβησαν, με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αποκαλύπτει πως η χώρα μας είναι 13η αναφορικά με την απορροφητικότητα των κονδυλίων.
Είναι χαρακτηριστικό πως η Κομισιόν χτυπά «καμπανάκι» κινδύνου για τα κονδύλια που προορίζονται για την Ελλάδα. Η χώρα μας έχει υποχωρήσει στη 13η θέση με βάση την υλοποίηση των ορόσημων του Ταμείου, με τις μεγάλες ευθύνες να βαραίνουν την κυβέρνηση της Ν.Δ., καθώς σε σύνολο 331 ορόσημων (επενδύσεων και μεταρρυθμίσεων) έχει υλοποιήσει το 13%, δηλαδή 43 επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις. Με βάση αυτό το δεδομένο, φαίνεται πως απομένουν 288 επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις.
Το αίτημα
Η αναθεώρηση που αιτήθηκε η Ελλάδα, όπως αναφέρει η Κομισιόν σε έκθεσή της, προβλέπει τη χορήγηση επιπλέον δανείων ύψους 5 δισ. ευρώ και επιχορηγήσεων ύψους 768 εκατ. ευρώ από το πρόγραμμα REpowerEU. Ακόμη, παρέχεται η δυνατότητα στην Ελλάδα να μεταφέρει έως και 26,5 εκατ. ευρώ στο εθνικό της ΤΑΑ από ανακατανομές πόρων του Ευρωπαϊκού Ταμείου Συνοχής και των κονδυλίων λόγω Brexit (Brexit Adjustment Reserve).
Υπενθυμίζεται ότι η Ελλάδα το καλοκαίρι του 2022 έχασε επιδοτήσεις του ΤΑΑ, ύψους 343 εκατ. ευρώ, λόγω της αναπροσαρμογής που έγινε με βάση την πορεία της οικονομίας της το 2021. Έτσι η καλύτερη του αναμενομένου πορεία του εγχώριου ΑΕΠ στέρησε πόρους από την Ελλάδα, αλλά και από άλλες χώρες της Ε.Ε. Αντίθετα, υπάρχουν πολλές άλλες χώρες που κερδίζουν πόρους, όπως η Ισπανία, η οποία κερδίζει επιπλέον 7,7 δισ. ευρώ λόγω της χειρότερης του αναμενομένου πορείας της οικονομίας της. Συνολικά, η Ελλάδα το προσεχές διάστημα θα διαθέτει 36 δισ. ευρώ, από 30,1 δισ. ευρώ που είναι σήμερα.
Η Ελλάδα υπέβαλε το τρίτο αίτημα πληρωμής (1,72 δισ. ευρώ) τον Μάιο του 2023, αλλά η Κομισιόν δεν έχει απαντήσει ακόμα σε αυτό, ενώ εκκρεμεί και το τέταρτο. Αξίζει να σημειωθεί πως το προηγούμενο αίτημα πληρωμής περιλαμβάνει την ικανοποίηση 42 ορόσημων.
Εφαρμογή
«Η εφαρμογή του Σχεδίου Ανάπτυξης και Ανθεκτικότητας της Ελλάδας μέχρι στιγμής έχει προχωρήσει καλά, ωστόσο αντιμετωπίζει ορισμένες προκλήσεις στο μέλλον» αναφέρει η έκθεση της Επιτροπής. Και συνεχίζει: «Ενώ η Ελλάδα έχει ξεκινήσει δυναμικά, υπάρχουν σημαντικοί κίνδυνοι στο μέλλον οι οποίοι δικαιολογούν συνεχείς προσπάθειες για τη διατήρηση και την ενίσχυση της δυναμικής εφαρμογής. Το σχέδιο περιλαμβάνει σημαντικό αριθμό μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων, που, λόγω του μεγέθους τους, αντιπροσωπεύουν μεγάλο διοικητικό φόρτο».
Ο λόγος στις Περιφέρειες
Η έκθεση της Κομισιόν αναφέρει ακόμη ότι στην παρούσα συγκυρία η υλοποίηση του Σχεδίου «Ελλάδα 2.0» φτάνει σε μια φάση που βασίζεται στις περιφερειακές και τοπικές διοικήσεις, των οποίων η διοικητική και εκτελεστική ικανότητα είναι γενικά αδύναμη. Κατά την Κομισιόν, η έγκαιρη ολοκλήρωση μιας σειράς μέτρων (ορόσημων) του ΣΑΑ απαιτεί σειρά προπαρασκευαστικών βημάτων που πρέπει να γίνουν, ειδικά στις διαδικασίες προετοιμασίας δημόσιων συμβάσεων, ενώ επιπλέον θα πρέπει να υπάρξει ισχυρός συντονισμός στα έργα και στις μεταρρυθμίσεις και να παρασχεθεί βοήθεια προς τους τοπικούς και περιφερειακούς φορείς υλοποίησης.
Αναφορικά με το πλαίσιο αξιοποίησης των δανείων του Ταμείου Ανάπτυξης και Ανθεκτικότητας που έχει δημιουργήσει η Ελλάδα, σύμφωνα με την Κομισιόν, προβλέπει ισχυρές διασφαλίσεις για το αξιόχρεο της δανειολήπτριας εταιρείας, την οικονομική βιωσιμότητα των έργων, την αποπληρωμή των κεφαλαίων και τη συμμόρφωση σε όλες τις απαιτήσεις που ορίζονται στο ελληνικό Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων. Η δανειακή διευκόλυνση παρέχει σημαντική ρευστότητα στον ιδιωτικό τομέα.