Η προοπτική ενός πολέμου σε πλήρη κλίμακα μεταξύ του Ισραήλ και της οργάνωσης της Χεζμπολάχ του Λιβάνου εκτοξεύει την ανησυχία και στις δύο πλευρές των συνόρων, με ορισμένους να μιλούν για αναπόφευκτο επακόλουθο του συνεχιζόμενου πολέμου του Ισραήλ κατά της Χαμάς στη Γάζα, ιδίως τώρα που οι διαπραγματεύσεις για την κατάπαυση του πυρός έχουν αποτύχει. Ένας τέτοιος πόλεμος θα μπορούσε να είναι ο πιο καταστροφικός που έχει βιώσει ποτέ η κάθε πλευρά.
Το Ισραήλ και η Χεζμπολάχ έχουν αμφότεροι διδαχθεί από τον τελευταίο τους πόλεμο, το 2006, μια πολύμηνη σύγκρουση που έληξε ισόπαλη. Είχαν επίσης σχεδόν εννέα μήνες στη διάθεσή τους για να προετοιμαστούν για έναν ακόμη πόλεμο, ακόμη και όταν οι Ηνωμένες Πολιτείες προσπαθούν να αποτρέψουν επέκταση της σύγκρουσης η οποία θα μπορούσε να προκαλέσει μια αντιπαράθεση με το Ιράν και να θέσει σε κίνδυνο τις αμερικανικές δυνάμεις στην περιοχή.
Ποια όμως είναι η ετοιμότητα κάθε πλευράς, πώς μπορεί να εξελιχθεί ο πόλεμος και τι γίνεται για να αποτραπεί.
Τι συνέβη το 2006;
Ο πόλεμος του 2006 -έξι χρόνια μετά την αποχώρηση των ισραηλινών δυνάμεων που είχαν καταλάβει τον νότιο Λίβαν – ξέσπασε αφότου η Χεζμπολάχ αιχμαλώτισε δύο Ισραηλινούς στρατιώτες και σκότωσε ορισμένους ακόμα σε διασυνοριακή επιδρομή.
Το Ισραήλ προχωρώντας σε αντίποινα εξαπέλυσε πλήρους κλίμακας αεροπορική και χερσαία επίθεση και επέβαλε αποκλεισμό που είχε ως στόχο να απελευθερώσει τους ομήρους και να καταστρέψει τις στρατιωτικές δυνατότητες της Χεζμπολάχ – μια αποστολή που τελικά απέτυχε.
Οι ισραηλινοί βομβαρδισμοί ισοπέδωσαν μεγάλες εκτάσεις του νότιου Λιβάνου και των νότιων προαστίων της Βηρυτού. Η Χεζμπολάχ εκτόξευσε χιλιάδες ρουκέτες σε κοινότητες του βόρειου Ισραήλ.
Από τη σύγκρουση σκοτώθηκαν περίπου 1.200 Λιβανέζοι, κυρίως άμαχοι, και 160 Ισραηλινοί, κυρίως στρατιώτες.
Το ψήφισμα των Ηνωμένων Εθνών που τερμάτισε τον πόλεμο, απαίτησε την αποχώρηση των ισραηλινών δυνάμεων από τον Λίβανο και μια αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη στην πλευρά των συνόρων του Λιβάνου .
Παρά την ανάπτυξη των ειρηνευτικών δυνάμεων του ΟΗΕ, η Χεζμπολάχ συνέχισε να δρα στη συνοριακή περιοχή, ενώ ο Λίβανος λέει ότι το Ισραήλ παραβιάζει τακτικά τον εναέριο χώρο του και συνεχίζει να καταλαμβάνει θύλακες λιβανέζικης γης.
Πόσο πιθανός είναι ο πόλεμος;
Ένας πόλεμος Ισραήλ-Χεζμπολάχ θα μπορούσε να είναι “μια καταστροφή που θα ξεπερνούσε κατά πολύ τα σύνορα και, ειλικρινά, τη φαντασία”, προειδοποίησε την περασμένη εβδομάδα ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες, εν μέσω αυξανόμενης ρητορικής και φόβων για σύγκρουση.
Η υποστηριζόμενη από το Ιράν Χεζμπολάχ φάνηκε αρχικά να αιφνιδιάζεται από την επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου στο Ισραήλ, έναν περιφερειακό σύμμαχο, ωστόσο άρχισε να εκτοξεύει ρουκέτες στο βόρειο Ισραήλ την επόμενη ημέρα. Έκτοτε, η Χεζμπολάχ και το Ισραήλ ανταλλάσσουν σχεδόν καθημερινά επιθέσεις που κλιμακώνονται σταδιακά. Το Ισραήλ πραγματοποίησε επίσης στοχευμένες δολοφονίες στελεχών της Χεζμπολάχ και της Χαμάς στο Λίβανο.
Περισσότεροι από 450 άνθρωποι, κυρίως μαχητές της Χεζμπολάχ και συμμαχικών ομάδων, αλλά και περισσότεροι από 80 άμαχοι και μη μαχητές, έχουν σκοτωθεί από την πλευρά του Λιβάνου και 16 στρατιώτες και 11 άμαχοι από την πλευρά του Ισραήλ.
Δεκάδες χιλιάδες έχουν εκτοπιστεί και από τις δύο πλευρές. Δεν υπάρχουν άμεσες προοπτικές για την επιστροφή τους.
Την περασμένη εβδομάδα, ο ισραηλινός στρατός δήλωσε ότι έχει “εγκρίνει και επικυρώσει” σχέδια για μια επίθεση στο Λίβανο, αν και η απόφαση για την έναρξη μιας τέτοιας επιχείρησης θα πρέπει να ληφθεί από την πολιτική ηγεσία της χώρας.
Η Χεζμπολάχ έχει δημοσιεύσει βίντεο από μη επανδρωμένα αεροσκάφη παρακολούθησης που δείχνουν τοποθεσίες στο Ισραήλ με τις λέξεις “Όποιος σκέφτεται πόλεμο εναντίον μας θα το μετανιώσει”. Και ο ηγέτης της ομάδας, Χασάν Νασράλα, έχει προειδοποιήσει για έναν αγώνα “χωρίς όρια” αν το Ισραήλ το κάνει. Παράλληλα, λέει ότι δεν θα συμφωνήσει σε κατάπαυση του πυρός στα σύνορα Ισραήλ-Λιβάνου πριν υπάρξει κατάπαυση στη Γάζα, μια προοπτική που μοιάζει όλο και πιο απίθανη.
Πόσο προετοιμασμένοι είναι;
Τόσο η Χεζμπολάχ όσο και ο ισραηλινός στρατός έχουν ενισχύσει τις ικανότητές τους από το 2006 – ωστόσο και οι δύο χώρες είναι την ίδια ώρα πιο ευάλωτες.
Στο Λίβανο, περισσότερα από τέσσερα χρόνια οικονομικής κρίσης έχουν παραλύσει τους δημόσιους θεσμούς, συμπεριλαμβανομένου του στρατού και του ηλεκτρικού δικτύου, και έχουν διαβρώσει το σύστημα υγείας του. Η χώρα φιλοξενεί περισσότερους από 1 εκατομμύριο Σύρους πρόσφυγες.
Ο Λίβανος ενέκρινε ένα σχέδιο έκτακτης ανάγκης για ένα σενάριο πολέμου στα τέλη Οκτωβρίου. Προέβλεπε τον βίαιο εκτοπισμό 1 εκατομμυρίου Λιβανέζων για 45 ημέρες.
Περισσότεροι από 95.000 Λιβανέζοι έχουν εκτοπιστεί από τη συνοριακή περιοχή, σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης. Η κυβέρνηση δήλωσε ότι θα αποζημιώσει όσους έχασαν τα σπίτια τους, αλλά δεν είναι σαφές από πού θα βρεθούν τα χρήματα.
Η Χεζμπολάχ παράσχει κάποια περιορισμένα επιδόματα σε πολλούς από τους εκτοπισμένους, αλλά το βάρος έχει ανατεθεί σε μεγάλο βαθμό στους ταμειακά ταλαιπωρημένους δήμους.
Τοπικές και διεθνείς μη κυβερνητικές οργανώσεις και θρησκευτικές φιλανθρωπικές οργανώσεις έχουν καλύψει μέρος του ελλείμματος, αλλά οι πόροι τους είναι επίσης πιεσμένοι.
Ορισμένοι έχουν αποθηκεύσει προμήθειες, όπως εφεδρικά καύσιμα και ιατρικό εξοπλισμό, αναμένοντας αποκλεισμούς και ελλείψεις σε περίπτωση που ξεσπάσει πόλεμος.
Το Ισραήλ αισθάνεται οικονομική και κοινωνική πίεση από τον πόλεμο στη Γάζα, ο οποίος αναμένεται να κοστίσει πάνω από 50 δισεκατομμύρια δολάρια, ή περίπου το 10% της εθνικής οικονομικής δραστηριότητας μέχρι το τέλος του 2024, σύμφωνα με την Τράπεζα του Ισραήλ. Το κόστος θα αυξηθεί κατακόρυφα εάν υπάρξει πόλεμος με τον Λίβανο.
Το Ισραήλ έχει εκκενώσει 60.000 κατοίκους από πόλεις που βρίσκονται πιο κοντά στα σύνορα, όπου δεν υπάρχει χρόνος προειδοποίησης για εκτοξεύσεις ρουκετών λόγω της εγγύτητας των ομάδων της Χεζμπολάχ.
Σε έναν πόλεμο με τη Χεζμπολάχ, δεν θα υπήρχε λόγος για πρόσθετες εκκενώσεις, καθώς οι ρουκέτες και οι πύραυλοι της πολιτοφυλακής μπορούν να φτάσουν σε όλο το Ισραήλ.
Πώς θα εξελισσόταν ο πόλεμος;
Ένας πόλεμος πλήρους κλίμακας πιθανότατα θα εξαπλωνόταν σε πολλαπλά μέτωπα, κλιμακώνοντας την εμπλοκή των ιρανικών πληρεξουσίων στη Συρία, το Ιράκ και την Υεμένη – και ίσως να τραβούσε το ίδιο το Ιράν.
Θα μπορούσε επίσης να παρασύρει τις ΗΠΑ, τον στενότερο σύμμαχο του Ισραήλ, βαθύτερα στη σύγκρουση.
Η Χεζμπολάχ διαθέτει 150.000 έως 200.000 ρουκέτες και πυραύλους διαφόρων εμβεθύνσεων, δήλωσε η Orna Mizrahi της ισραηλινής δεξαμενής σκέψης Institute for National Security Studies. Το οπλοστάσιο αυτό είναι τουλάχιστον πέντε φορές μεγαλύτερο από αυτό της Χαμάς και πολύ πιο ακριβές, είπε.
Τα κατευθυνόμενα βλήματα της πολιτοφυλακής θα μπορούσαν να φτάσουν σε εγκαταστάσεις ύδρευσης, ηλεκτροδότησης ή επικοινωνιών και σε πυκνοκατοικημένες κατοικημένες περιοχές.
Στον Λίβανο, οι αεροπορικές επιδρομές θα προκαλούσαν πιθανότατα καταστροφές στις υποδομές και ενδεχομένως θα σκότωναν χιλιάδες ανθρώπους. Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου έχει απειλήσει ότι “θα μετατρέψει τη Βηρυτό σε Γάζα”, όπου η εισβολή του Ισραήλ από αέρος και εδάφους έχει προκαλέσει εκτεταμένες καταστροφές και έχει σκοτώσει περισσότερους από 37.000 Παλαιστίνιους, σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας της Γάζας.
Το Ισραήλ είναι πολύ πιο προστατευμένο, με αρκετά συστήματα αεράμυνας, συμπεριλαμβανομένου του Iron Dome, το οποίο αναχαιτίζει τους πυραύλους με ποσοστό επιτυχίας περίπου 90%. Αλλά μπορεί να υπερκεράσει αν εκτοξευθεί μαζικός καταιγισμός ρουκετών.
Περίπου το 40% του πληθυσμού του Ισραήλ ζει σε νεότερα σπίτια με ιδιωτικά ασφαλή δωμάτια, ενισχυμένα με αντιεκρηκτική προστασία για να αντέχουν τις επιθέσεις με ρουκέτες. Το Ισραήλ διαθέτει επίσης ένα δίκτυο καταφυγίων, αλλά μια κυβερνητική έκθεση του 2020 αναφέρει ότι περίπου το ένα τρίτο των Ισραηλινών δεν έχει εύκολη πρόσβαση σε αυτά.
Ο Λίβανος δεν έχει τέτοιο δίκτυο, και τα καταφύγια θα ήταν ελάχιστα χρήσιμα ενάντια στις μαζικές βόμβες “bunker buster” που έχει ρίξει το Ισραήλ σε ορισμένα τμήματα της Γάζας. Οι ΗΠΑ έχουν σταματήσει κάποιες αποστολές αυτών των βομβών από τον Μάιο, λόγω ανησυχίας για τις απώλειες αμάχων.
Η Χεζμπολάχ διαθέτει περιορισμένη αεράμυνα, ενώ εκείνες του λιβανέζικου στρατού είναι απαρχαιωμένες και ανεπαρκείς λόγω των ελλείψεων στον προϋπολογισμό.
Ο λιβανέζικος στρατός παραμένει στο περιθώριο από τις 7 Οκτωβρίου. Το 2006 μπήκε σε μάχες με περιορισμένη ικανότητα, αλλά δεν είναι σαφές πώς θα αντιδρούσε σε περίπτωση ενός νέου πολέμου Ισραήλ-Χεζμπολάχ.
Πηγή: http://ertnews.gr