Μετά από τις επίμαχες συνομιλίες για το κλίμα στο Αζερμπαϊτζάν (COP29), διαπραγματευτές από 175 χώρες βρίσκονται από σήμερα (25/11) στο Μπουσάν της Νότιας Κορέας με στόχο την επίτευξη της πρώτης συνθήκης στον κόσμο για την αντιμετώπιση της πλαστικής ρύπανσης. Η Νότια Κορέα φιλοξενεί την πέμπτη και φαινομενικά τελευταία συνεδρίαση της Διακυβερνητικής Επιτροπής Διαπραγμάτευσης του ΟΗΕ (INC-5), αφού ο προηγούμενος γύρος συνομιλιών στην Οτάβα τον Απρίλιο, έληξε χωρίς συμφωνία για τον περιορισμό της παραγωγής των πλαστικών.
Η παγκόσμια παραγωγή πλαστικών αναμένεται να φτάσει τους 736 εκατομμύρια τόνους έως το 2040– αύξηση 70% από το 2020, εάν δεν υπάρξει αλλαγή πολιτικής, σύμφωνα με τον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης.
Στο τραπέζι υπάρχει μια πρόταση που στοχεύει στη μείωση των εκατομμυρίων τόνων πλαστικών απορριμμάτων που απορρίπτονται κάθε χρόνο. Ένας ευρύς συνασπισμός εθνών επιδιώκει να προχωρήσει ένα βήμα παραπέρα και να περιορίσει την παραγωγή πλαστικών, και ειδικά των πλαστικών μιας χρήσης.
Ωστόσο, υπάρχουν αμφιβολίες για το εάν θα υπάρξει τελική συμφωνία, εξαιτίας των διαιρέσεων που έχουν καθυστερήσει εδώ και καιρό τις προσπάθειες του ΟΗΕ για τον περιορισμό της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Το πιο αμφιλεγόμενο ζήτημα αφορά τα όρια παραγωγής πλαστικού που θα επιτρέπεται να παράγουν οι εταιρείες. Ορισμένες χώρες που παράγουν πλαστικό, πετρέλαιο και φυσικό αέριο, συμπεριλαμβανομένης της Σαουδικής Αραβίας, αντιτίθενται σθεναρά στα ανώτατα όρια παραγωγής.
Υπάρχουν ωστόσο κάποια ζητήματα στα οποία συμφωνούν πολλές χώρες, όπως για παράδειγμα στην προώθηση του επανασχεδιασμού των πλαστικών προϊόντων ώστε να ανακυκλώνονται και να επαναχρησιμοποιούνται. Πολλές χώρες θέλουν επίσης να επενδύσουν στην καλύτερη διαχείριση των πλαστικών απορριμμάτων.
Οι περιβαλλοντικές ομάδες και οι αυτόχθονες ηγέτες θέλουν μια ολιστική προσέγγιση
Ο Γκράχαμ Φορμπς, ο οποίος ηγείται αντιπροσωπείας της Greenpeace στο Μπουσάν, δήλωσε στο Associated Press (AP) ότι η ομάδα του θα υποστηρίξει μια συμφωνία που θα περιλαμβάνει τη μείωση της ποσότητας του πλαστικού που παράγεται και την εξάλειψη των τοξικών χημικών ουσιών, ενώ θα διασφαλίζει την προστασία των ανθρώπων από την ανεξέλεγκτη χρήση πλαστικών. Αυτό είναι εφικτό, αλλά θα χρειαστεί πολιτική ηγεσία και θάρρος που δεν έχουμε δει ακόμη σε προηγούμενες διαπραγματεύσεις, πρόσθεσε.
Ο Φράνκι Ορόνα, εκτελεστικός διευθυντής του Society of Native Nations, με έδρα το Τέξας, είπε ότι απαιτούν μια συνθήκη που αντιμετωπίζει τα βαθύτερα αίτια της πλαστικής ρύπανσης και όχι απλώς τη διαχείριση των πλαστικών απορριμμάτων.
«Πρέπει να αδράξουμε αυτή τη στιγμή και να αφήσουμε μια κληρονομιά για την οποία μπορούμε να είμαστε περήφανοι, με ένα μη τοξικό βιώσιμο μέλλον για όλα τα παιδιά και τα παιδιά των παιδιών μας», είπε.
Η βιομηχανία θέλει να επικεντρωθεί στον επανασχεδιασμό, την ανακύκλωση και την επαναχρησιμοποίηση των πλαστικών
Η βιομηχανία επιθυμεί μια συμφωνία που θα αποτρέπει την πλαστική ρύπανση με τον επανασχεδιασμό, την επαναχρησιμοποίηση, την ανακύκλωση και τη μετατροπή των πλαστικών σε νέα προϊόντα.
«Δεν θα ήθελα να χάσουμε αυτή την ευκαιρία επειδή εστιάζουμε σε ζητήματα που μας χωρίζουν αντί να μας ενώνουν στο θέμα της αντιμετώπισης της πλαστικής ρύπανσης», δήλωσε ο Στιβ Προυσάκ, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Chevron Phillips Chemical Company. «Είναι μια πραγματικά κρίσιμη στιγμή. Είμαστε πραγματικά αισιόδοξοι ότι αυτό που αποκομίζουμε από τις συναντήσεις θα οδηγήσει σε πρακτικές, εφαρμόσιμες πολιτικές και εναρμόνιση σε όλο τον κόσμο» πρόσθεσε.
Η Εκτελεστική Διευθύντρια του Προγράμματος Περιβάλλοντος του ΟΗΕ, Ίνγκερ Άντερσεν, δήλωσε ότι οι συνομιλίες για τη συνθήκη είναι μια ιστορική ευκαιρία για να επιτευχθεί μια συμφωνία και να διορθωθεί η πορεία, κάτι που «είναι απολύτως εντός των ορίων μας».
«Μπορούμε να καθίσουμε και να περιμένουμε και να διαπραγματευόμαστε και να διαπραγματευόμαστε και να διαπραγματευόμαστε. Αλλά εν τω μεταξύ οι ωκεανοί μας είναι μπλοκαρισμένοι με πλαστικό», τόνισε.
Ο Πρόεδρος της INC, Λουίς Βάγιας Βαλντιβιέσο, δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι είναι βέβαιος πως οι διαπραγματευτές θα καταλήξουν σε μια συνθήκη ή ένα κείμενο που θα οδηγήσει σε μια συνθήκη.
«Χωρίς σημαντική παρέμβαση, η ποσότητα πλαστικού που εισέρχεται ετησίως στο περιβάλλον μέχρι το 2040 αναμένεται σχεδόν να διπλασιαστεί σε σύγκριση με το 2022», δήλωσε ο Βαλντιβιέσο κατά την έναρξη της συνόδου στο Μπουσάν.
«Η ανθρωπότητα θα πρέπει να σταθεί στο ύψος της προκειμένου να αντιμετωπίσει μια υπαρξιακή πρόκληση» τόνισε.
Τον Αύγουστο, οι Ηνωμένες Πολιτείες δήλωσαν ότι θα στηρίξουν τα ανώτατα όρια παραγωγής πλαστικών. Ωστόσο, η εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ έχει εγείρει ερωτήματα σχετικά με αυτή τη θέση, καθώς κατά τη διάρκεια της πρώτης προεδρίας του, απέφυγε τις πολυμερείς συμφωνίες και οποιεσδήποτε δεσμεύσεις για την επιβράδυνση ή τον τερματισμό της παραγωγής πετρελαίου και πετροχημικών των ΗΠΑ.