Τη διενέργεια κατεπείγουσας έρευνας για τη γνησιότητα ή μη των τριών νέων βίντεο από την πορεία της εμπορικής αμαξοστοιχίας, λίγα λεπτά πριν από τη σύγκρουση και το πολύνεκρο σιδηροδρομικό δυστύχημα των Τεμπών, ζήτησε, με γραπτή εντολή του, από δυο δικαστικούς πραγματογνώμονες, ο Εφέτης ανακριτής της υπόθεσης Σωτήρης Μπακαΐμης.
Τα βίντεο προσκομίστηκαν στο Δικαστικό Μέγαρο Λάρισας την προηγούμενη Τετάρτη 5 Φεβρουαρίου από τον δικηγόρο της εταιρείας interstat security, που έχει αναλάβει την βιντεοεπιτήρηση και την καταγραφή της διαδρομής των τρένων για λογαριασμό του ΟΣΕ από το 2017 ως σήμερα.
Τι ζητά ο εφέτης ανακριτής
Ο εφέτης ανακριτής παρήγγειλε εγγράφως στους δύο δικαστικούς πραγματογνώμονες να εξετάσουν τα βίντεο που έλαβε ως προς την γνησιότητα του και παραλλήλως να τα εξετάσουν σχετικά με το περιεχόμενο της εμπορικής αμαξοστοιχίας.
αν δηλαδή εμφανιζόμενη στο ψηφιακό υλικό διερχόμενη εμπορική αμαξοστοιχία ταυτίζεται με την εμπλακείσα στο διερευνώμενο σιδηροδρομικό δυστύχημα της 28-2-2023 εμπορική αμαξοστοιχία63503.
και αν στα βίντεο υπάρχει δεξαμενή η άλλο βυτίο πάνω στο εμπορικό τρένο που να σχετίζεται με μεταφορά παράνομου υλικού, αν δηλαδή «αμέσως πίσω από τις ηλεκτράμαξες της εν λόγω εμπορικής αμαξοστοιχίας, είτε επί των φορταμαξών με τα χαλύβδινα ελάσματα είτε επί της φορτάμαξας με το πρώτο εμπορευματοκιβώτιο, που κατά τη σειρά σύνθεσης του εν λόγω συρμού ακολουθούσε είτε και στα βαγόνια που ακολουθούν μέχρι το πέρας του συρμού, μεταφέρεται ή όχι βυτίο ή παλέτα με ικανό αριθμό δοχείων μεταφοράς υγρών καυσίμων/υδρογονανθράκων/διαλυτών, στοιχείο που συνιστά ισχυρισμό μερίδας διαδίκων και των ορισθέντων από αυτούς τεχνικών συμβούλων».
Ο Εφέτης Ανακριτής καλεί τους πραγματογνώμονες να προβούν στην έρευνα και ανάλυση του οπτικού αυτού υλικού, συντάσσοντας σχετική έκθεση έρευνας – ανάλυσης, με την οποία να γίνεται παράθεση όσων στοιχείων εντοπίσουν.
Σημειώνεται ότι η εξέταση των video θα γίνει από τους δικαστικούς πραγματογνώμονες και όχι τη Δ.Α.Ε.Ε.Β. της ΕΛΑΣ, όπως αρχικά είχε εκτιμηθεί.
Ομάδα πραγματογνώμονα Κοκοτσάκη: «Χωρίς διασφάλιση της αυθεντικότητας της πηγής, μπορεί να γίνει επιτηδευμένη “αλλοίωση” του βίντεο»
Παρακάτω, ακολουθεί η επιστημονική άποψη πολλών εκ των συνεργατών του κ. Κοκοτσάκη σχετικά με την δυνατότητα πιστοποίησης ή μη της γνησιότητας των πρόσφατα δημοσιευμένων βίντεο, αλλά και με βάση την βιβλιογραφία στην πληροφορική και την τεχνολογία πολυμέσων:
«1). Η διαπίστωση της αυθεντικότητας ενός βίντεο είναι μια σύνθετη διαδικασία, και απαιτεί βασικά βήματα που πρέπει να ακολουθηθούν για την αξιολόγηση:
1.1. Έλεγχος της πηγής από την οποία προέρχεται το βίντεο.
1.2. Ανάλυση Μεταδεδομένων (metadata) του βίντεο, τα οποία μπορούν να δώσουν πληροφορίες σχετικά με την ημερομηνία, την ώρα και τη συσκευή που χρησιμοποιήθηκε για την καταγραφή. Εργαλεία όπως το Exif Tool μπορούν να εξάγουν αυτές τις πληροφορίες.
1.3. Αντίστροφη Αναζήτηση Εικόνας/Βίντεο, με εργαλεία όπως το Google Reverse Image Search ή το TinEye ελέγχεται αν το βίντεο ή κάποια από τα καρέ του έχουν χρησιμοποιηθεί στο παρελθόν.
1.4. Ανάλυση Περιεχομένου του βίντεο για ασυνέπειες, όπως αφύσικο φωτισμό, σκιές που δεν ταιριάζουν ή αντιφάσεις στο χρονικό πλαίσιο.
1.5. Εργαλεία Ανίχνευσης Deepfakes, (τεχνητή νοημοσύνη που δημιουργεί ρεαλιστικά ψεύτικα βίντεο), με εργαλεία όπως το Deepware Scanner ή το Sensity Al για ανάλυση.
2). Με δεδομένη την άγνοια της πηγής των βίντεο και απουσία του αρχικού πηγαίου βίντεο, η πιστοποίηση καθίσταται εξαιρετικά δύσκολη ειδικά αν έχουν επέμβει τεχνικοί ακόμα και για την παραμικρή επεξεργασία.
Για παράδειγμα, κατεβάσαμε τα δύο βίντεο από την ακόλουθη πηγή (Καθημερινή) και με χρήση του εργαλείου ExifTool μπορούμε να δούμε ότι τα βίντεο από τις δύο κάμερες, (νο. 4)
και νο.5) δημιουργήθηκαν στις 7 Φεβρουαρίου 2025, (πιθανώς από τον τελευταίο τεχνικό που τα επεξεργάστηκε, ίσως στην Καθημερινή (το άρθρο είναι της αυτής ημερομηνίας)
Στην εποχή λοιπόν της Τεχνητής Νοημοσύνης και με πληθώρα εργαλείων επεξεργασίας εικόνας καθίσταται ακόμη πιο δύσκολη η επιβεβαίωση της αυθεντικότητας, σε βαθμό που θα μπορούσε μια έμπειρη ομάδα να αλλοιώσει στοιχεία των βίντεο (π.χ. ημερομηνίες) και το νέο βίντεο να κατατεθεί ως τεκμήριο στο δικαστήριο, με χαμηλή ως ανύπαρκτη φερεγγυότητα, εφόσον δεν έχει εξασφαλιστεί η μοναδικότητα και η αυθεντικότητα της πηγής και μάλιστα όταν καλούνται να το εξετάσουν μη ειδικοί και μη σχετικοί με το αντικείμενο.
Εν κατακλείδι, χωρίς διασφάλιση της αυθεντικότητας της πηγής, την χρήση Ψηφιακής Υπογραφής ή/και Έλεγχος Blockchain, μπορεί να γίνει επιτηδευμένη “αλλοίωση” του βίντεο καθιστώντας πολύ δύσκολη τη διαδικασία πιστοποίησης, ειδικά όταν υπάρχει και η άνεση του χρόνου (δύο χρόνια μετά το συμβάν)».