Το λαϊκιστικό κόμμα ΑΝΟ κατέγραψε καθαρή νίκη στις βουλευτικές εκλογές, συγκεντρώνοντας σχεδόν το 35% των ψήφων.
Μετά από τέσσερα χρόνια, το ΑΝΟ, υπό την ηγεσία του Αντρέι Μπάμπις, φαίνεται έτοιμο να αναλάβει εκ νέου τον ρόλο του κυβερνώντος κόμματος.
Ωστόσο, η εμπειρία του παρελθόντος δείχνει ότι τα υπόλοιπα πολιτικά κόμματα ενδέχεται να μην επιδιώξουν συνεργασία μαζί του. Ο αναλυτής της δημόσιας τηλεόρασης ČT, Καμίλ Σβετς, εξετάζει τα δεδομένα και τις πολιτικές προεκτάσεις αυτής της εξέλιξης.
Το κίνημα ΑΝΟ σημείωσε ένα αποτέλεσμα που ο ίδιος ο πρόεδρός του χαρακτήρισε ιστορικό. Με 80 έδρες και ποσοστό περίπου 34,5% των ψήφων, αναδείχθηκε σε σαφώς κυρίαρχη κοινοβουλευτική δύναμη, χωρίς την οποία ο σχηματισμός κυβέρνησης φαίνεται πρακτικά αδύνατος. Μετά την ήττα του 2021, το κίνημα έχει κάθε λόγο να θεωρεί τη νέα αυτή επιτυχία ως μια μορφή πολιτικής δικαίωσης.
Μια ματιά στις διάφορες βουλευτικές εκλογές στις οποίες συμμετείχε το κίνημα δείχνει ότι έχει διατηρήσει σχετικά σταθερή υποστήριξη πάνω από το 27% των ψήφων και περισσότερες από 70 έδρες. Εξαίρεση αποτελούν οι πρώτες εκλογές για την Κάτω Βουλή στις οποίες συμμετείχε. Σε αυτές, η εκλογική υποστήριξη και η αύξηση των εδρών ήταν χαμηλότερη.
Ο δεύτερος πιθανός εταίρος είναι οι Αυτοκινητιστές Αυτοπροσώπως. Πρόκειται για μια νέα πολιτική δύναμη, η οποία έχει τραβήξει την προσοχή κυρίως χάρη στην επιτυχία της στις ευρωεκλογές. Τα υπόλοιπα κόμματα έχουν ξεκαθαρίσει ότι η στήριξή τους σε μια κυβέρνηση προϋποθέτει τη συμμετοχή τους σε αυτήν. “Θα υποστηρίξουμε μόνο μια κυβέρνηση στην οποία θα συμμετέχουμε”, δήλωσε ο Μάθιου Γκρέγκορ, εκπρόσωπος του κινήματος Αυτοκινητιστές.
Αν οι Αυτοκινητιστές επιμείνουν στη θέση τους, το σχέδιο του Αντρέι Μπάμπις για μια μονοκομματική κυβέρνηση μειοψηφίας με την εξωτερική στήριξη του SPD και των Αυτοκινητιστών θα καταρρεύσει.
Κίνδυνος για τους συντρόφους ΝΑΙ
Ωστόσο, οι εκπρόσωποι και των δύο πιθανών εταίρων συνασπισμού θα πρέπει να είναι επιφυλακτικοί.
Από τις εκλογές του 2013, η διακυβέρνηση συνασπισμού με το κίνημα ANO ή η υποστήριξη προς αυτό έχει εκδηλωθεί με την απώλεια της υποστήριξης των ψηφοφόρων τους από τους εταίρους, οι οποίοι στρέφονται προς το ANO.
Η συμμετοχή σε κυβερνητικό συνασπισμό με το κίνημα ΑΝΟ, όπως δείχνει η εμπειρία, μπορεί να αποδειχθεί πολιτικά επιζήμια, καθώς συχνά οδηγεί τα συνεργαζόμενα κόμματα εκτός Βουλής.
Οι Σοσιαλδημοκράτες το γνωρίζουν καλά αυτό. Το 2013, το τότε ισχυρό ČSSD (σήμερα SOCDEM) σχημάτισε κυβερνητικό συνασπισμό με το, τότε ασθενέστερο, κίνημα ΑΝΟ. Ως αποτέλεσμα αυτής της συνεργασίας, το κόμμα είδε τη δύναμή του να συρρικνώνεται δραματικά: από ποσοστό που άγγιζε το 1/5 του εκλογικού σώματος το 2013, περιορίστηκε στο 7,27% το 2017. Παρ’ όλα αυτά, οι Σοσιαλδημοκράτες παρέμειναν στην κυβέρνηση υπό τον Αντρέι Μπάμπις — μέχρι που, το 2021, βρέθηκαν εκτός Κάτω Βουλής.
Αναφερόταν στο κίνημα Stačilo!, το οποίο δημιουργήθηκε από την πρόεδρο του KSČM Κατερίνα Κόνετσα και επισημοποιήθηκε υπό την ηγεσία του Ντάνιελ Στέρζικ. Περιλάμβανε, μεταξύ άλλων μικρότερων κομμάτων, κυρίως υποψηφίους του KSČM και αρκετούς υποψηφίους του SOCDEM (πρώην ČSSD).
Το κίνημα “Stačilo!” κατάφερε να ξεπεράσει το όριο του 5% μόνο στις περιφέρειες Μοραβίας-Σιλεσίας και Όλομουτς, αλλά απέτυχε στις υπόλοιπες περιφέρειες.
Στην περιοχή της Μοραβίας-Σιλεσίας, οι υποψήφιοι του ΑΝΟ και του Stačilo! κατέγραψαν σημαντικές διαφορές στην εκλογική τους υποστήριξη. Το ψηφοδέλτιο με επικεφαλής τον Αντρέι Μπάμπις έλαβε περισσότερες από 250.000 ψήφους, σχεδόν το 44% των ψήφων στην περιοχή. Αντίθετα, το κίνημα Stačilo! συγκέντρωσε λιγότερους από 35.000 ψηφοφόρους, μόλις το 5,5%, με αποτέλεσμα συνολικά να περιοριστεί στο 4,3% και να μην καταφέρει να εκλέξει εκπροσώπους.
Στην προεκλογική του εκστρατεία, ο Μπάμπις στοχεύει εδώ και καιρό σε ψηφοφόρους παρόμοιους με αυτούς που απευθύνονται στο Stačilo!, αλλά και στο SPD. Και σε αντίθεση με το κίνημα ANO, το SPD έχει αποδυναμωθεί.
Το κόμμα Ελευθερία και Άμεση Δημοκρατία συγκέντρωσε 10,64% των ψήφων πριν από οκτώ χρόνια, 9,56% το 2021 και μόλις 7,79% στις φετινές εκλογές. Έτσι, ο πρόεδρος του κινήματος, Τόμιο Οκαμούρα, χάνει σταδιακά την εκλογική του βάση, παρά τη φετινή συγχώνευση με τρία άλλα κόμματα.
Η ANO τα κατάφερε ακόμη καλύτερα
Το κίνημα ΑΝΟ σημείωσε φέτος ιστορικά υψηλή υποστήριξη στις βουλευτικές εκλογές και εξασφάλισε τις περισσότερες έδρες, γεγονός που αποτελεί αναμφισβήτητα επιτυχία. Ωστόσο, από ορισμένες απόψεις, τα αποτελέσματα του 2017 ήταν ακόμη εντυπωσιακότερα: τότε το ΑΝΟ αναδείχθηκε πρώτο σε όλες τις δεκατέσσερις εκλογικές περιφέρειες, συμπεριλαμβανομένης της Πράγας.
Τα φετινά αποτελέσματα δείχνουν ότι η συνεργασία των ODS, KDU-ČSL και TOP 09 εντός του συνασπισμού SPOLU έχει τα πλεονεκτήματά της. Τα κόμματα κατάφεραν να υπερασπιστούν τις εκλογικές τους νίκες εντός της Πράγας. Και αν κοιτάξουμε σε επίπεδο περιφερειών, το SPOLU κέρδισε στις περιφέρειες Ανατολικής Πράγας, Δυτικής Πράγας και Μπρνο. Πριν από οκτώ χρόνια, το ANO κατάφερε να πετύχει και σε αυτές τις περιοχές, επειδή τα κόμματα του τρέχοντος εκλογικού συνασπισμού συμμετείχαν ξεχωριστά.
Πηγή: ertnews.gr – European Perspective.