London (CNN) Το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ευρωπαϊκή Ένωση κατέληξαν σε εμπορική συμφωνία μετά το Brexit μετά από επίμονες διαπραγματεύσεις, δήλωσε η βρετανική κυβέρνηση σε δήλωση την Πέμπτη. Η εξέλιξη αποτρέπει ένα σε μεγάλο βαθμό πιθανό σενάριο «χωρίς συμφωνία» που θα είχε προκαλέσει οικονομικό χάος και θα διακινδύνευε σοβαρές διαταραχές στη ροή αγαθών και φαρμάκων.
“Η συμφωνία ολοκληρώθηκε”, αναφέρει μια δήλωση από την Downing Street. “Όλα όσα υποσχέθηκε το βρετανικό κοινό κατά τη διάρκεια του δημοψηφίσματος του 2016 και στις γενικές εκλογές του περασμένου έτους υλοποιούνται από αυτήν τη συμφωνία”.
«Η συμφωνία είναι καταπληκτικά νέα για τις οικογένειες και τις επιχειρήσεις σε κάθε τμήμα του Ηνωμένου Βασιλείου. Υπογράψαμε την πρώτη συμφωνία ελεύθερου εμπορίου που βασίζεται σε μηδενικούς δασμούς και μηδενικές ποσοστώσεις η οποία έχει επιτευχθεί ποτέ με την ΕΕ.», αναφέρει επίσης η βρετανική κυβερνητική πηγή.
Οι συνομιλίες είχαν αδιέξοδο για μήνες αφού οι δύο πλευρές δεν μπόρεσαν να καταλήξουν σε συμφωνία σε τομείς όπως οι αλιευτικές ποσοστώσεις, πώς το Ηνωμένο Βασίλειο θα χρησιμοποιούσε κρατική ενίσχυση για να στηρίξει βρετανικές επιχειρήσεις μετά το Brexit και νομική εποπτεία οποιασδήποτε συμφωνίας.
Είναι απίθανο η συμφωνία να επικυρωθεί επίσημα πριν από τη λήξη της μετάβασης στο Brexit, δεδομένου ότι πρέπει ακόμη να περάσει από μια σειρά νομικών κρίσεων.
Οι ηγέτες της ΕΕ, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου θα πρέπει όλοι να εγκρίνουν τώρα τη συμφωνία.
Το νομικό κείμενο της συμφωνίας θα μεταφραστεί, θα αναθεωρηθεί και θα εγκριθεί πρώτα από τα 27 κράτη μέλη της ΕΕ.
Μόλις όλα τα κράτη μέλη δώσουν θετική απάντηση, θα επιστρέψει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, όπου τα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (βουλευτές του ΕΚ) θα ψηφίσουν για να επικυρώσουν τη συμφωνία.
Ωστόσο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είπε ότι είναι πολύ αργά για τη διεξαγωγή έκτακτης συνεδρίασης ψηφοφορίας προτού λήξει η μεταβατική περίοδος στις 31 Δεκεμβρίου.
Αντ ‘αυτού, σκοπεύουν να εφαρμόσουν τη συμφωνία ΕΕ-ΗΒ «προσωρινά», με τους ευρωβουλευτές να επανέρχονται επισήμως για να επικυρώσουν τη συμφωνία το νέο έτος.
Εν τω μεταξύ, πιθανότατα θα υπάρξει ψηφοφορία στο βρετανικό κοινοβούλιο για τη νομιμοποίηση της συμφωνίας.
Παρόλο που οι εμπορικές συμφωνίες δεν απαιτούν κοινοβουλευτική έγκριση, αναμένεται ότι οι βρετανικοί νομοθέτες θα επανέλθουν από το χριστουγεννιάτικο διάλειμμα τους στη συζήτηση και την έγκρισή τους.
Μπορεί να χρειαστούν έως και 48 ώρες για να επαναφέρει το Κοινοβούλιο σε σύνοδο, ωστόσο είναι γνωστό ότι κινείται πολύ γρήγορα όταν χρειάζεται.
Ενώ η συμφωνία σηματοδοτεί σημαντικό ορόσημο στα τεσσεράμισι χρόνια από τότε που το Ηνωμένο Βασίλειο ψήφισε να αποχωρήσει από την ΕΕ, είναι απίθανο να τερματιστούν τα χρόνια τοξικών πολιτικών συζητήσεων στο Ηνωμένο Βασίλειο.
«Αξίζει να παλέψουμε για αυτήν τη συμφωνία. Έχουμε τώρα μια δίκαιη και ισορροπημένη συμφωνία με το Ηνωμένο Βασίλειο. Θα προστατεύσει τα συμφέροντά μας στην ΕΕ, θα διασφαλίσει θεμιτό ανταγωνισμό και θα παρέχει προβλεψιμότητα για τις αλιευτικές μας κοινότητες. Η Ευρώπη προχωρά τώρα» σημείωσε η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
“Η συμφωνία ολοκληρώθηκε”, σχολιάζει ο Βρετανός πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον σε ανάρτησή του στο Twitter, με τα χέρια σηκωμένα ψηλά να πανηγυρίζουν, δείχνοντας την πλήρη ικανοποίηση του για το αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων με την ΕΕ .
The deal is done. pic.twitter.com/zzhvxOSeWz
— Boris Johnson (@BorisJohnson) December 24, 2020
Ο επικεφαλής των Εργατικών, Κιρ Στάρμερ εξέφρασε την ικανοποίηση του και δήλωσε πως : “Όταν αυτή η συμφωνία έρθει στο βρετανικό Κοινοβούλιο, οι Εργατικοί θα την αποδεχθούν και θα την υπερψηφίσουν”.
Τι προβλέπει η συμφωνία EE – Ηνωμένου Βασιλείου
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε σήμερα τις γενικές γραμμές της οικονομικής και εμπορικής εταιρικής σχέσης της με τη Βρετανία, με βάση τη συμφωνία που επιτεύχθηκε σήμερα και η οποία ορίζει το πλαίσιο των μελλοντικών σχέσεων των δύο πλευρών από την 1η Ιανουαρίου 2021. Όπως μεταδίδει το ΑΠΕ-ΜΠΕ, τα βασικά σημεία της είναι τα εξής:
Αγαθά
Η συμφωνία διασφαλίζει τις εμπορικές συναλλαγές χωρίς τελωνειακούς δασμούς, ούτε ποσοστώσεις, «για όλα τα αγαθά που συμμορφώνονται με τους κανόνες καταγωγής», κάτι που συμβαίνει για πρώτη φορά σε εμπορική συμφωνία.
Οι επιχειρήσεις του Ηνωμένου Βασιλείου διατηρούν έτσι την πρόσβασή τους σε μια τεράστια ενιαία αγορά 450 εκατομμυρίων καταναλωτών και οι αντίστοιχες ευρωπαϊκές σε μια αγορά 66 εκατομμυρίων Βρετανών καταναλωτών.
Με τη διευθέτηση αυτή αποφεύγεται η διάσπαση στις αλυσίδες παραγωγής, που θα προκαλούσε πολλά προβλήματα σε ορισμένους τομείς, όπως στην αυτοκινητοβιομηχανία.
Ανταγωνισμός
Η Βρετανία και η ΕΕ δεσμεύονται να τηρήσουν τους ίσους όρους ανταγωνισμού «διατηρώντας τα υψηλά επίπεδα προστασίας σε τομείς όπως είναι η προστασία του περιβάλλοντος, η μάχη κατά της κλιματικής αλλαγής και η τιμολόγηση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, τα κοινωνικά και εργασιακά δικαιώματα, η φορολογική διαφάνεια και οι κρατικές επιδοτήσεις».
Στην περίπτωση που η μία από τις δύο πλευρές δεν τηρήσει τις υποχρεώσεις της, δίνεται η δυνατότητα λήψης «διορθωτικών μέτρων», όπως είναι η επιβολή τελωνειακών δασμών.
Επίλυση διαφορών
Εάν κάποια πλευρά δεν τηρήσει τη συμφωνία, θα αναλάβει να εξετάσει το πρόβλημα ένας μηχανισμός επίλυσης διαφορών, όπως γίνεται στις περισσότερες εμπορικές συμφωνίες.
Λόγω της κατηγορηματικής άρνησης του Λονδίνου, το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν θα έχει δικαίωμα παρέμβασης σε αυτή τη διαδικασία. Ένα «Κοινό Συμβούλιο» θα παρακολουθεί αν εφαρμόζεται και ερμηνεύεται ορθά η συνθήκη.
Αλιεία
Η συμφωνία προβλέπει ότι οι Ευρωπαίοι αλιείς θα έχουν πρόσβαση στα βρετανικά νερά για μια μεταβατική περίοδο 5,5 ετών, μέχρι τον Ιούνιο του 2026.
Μεταφορές
Η συμφωνία εξασφαλίζει την αεροπορική, οδική και σιδηροδρομική σύνδεση των βρετανικών νησιών με την ηπειρωτική Ευρώπη, αλλά η Βρετανία θα απολέσει ορισμένα από τα πλεονεκτήματά που απολάμβανε όταν ήταν μέλος της ενιαίας αγοράς.
Ο στόχος είναι να μην υπονομευθούν τα δικαιώματα των επιβατών, των εργαζομένων αλλά και η ασφάλεια των μεταφορών.
Προγράμματα
Το Ηνωμένο Βασίλειο θα συνεχίσει να συμμετέχει σε ορισμένα προγράμματα της ΕΕ για την περίοδο 2021-27, όπως το πρόγραμμα έρευνας και καινοτομίας Horizon Europe, υπό την προϋπόθεση ότι θα συμβάλλει στον προϋπολογισμό τους.
Δικαστική συνεργασία
Η συμφωνία καθορίζει «ένα νέο πλαίσιο» στην αστυνομική και δικαστική συνεργασία των δύο πλευρών, ιδίως για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και του διασυνοριακού εγκλήματος.
Η συνεργασία αυτή θα μπορεί να διακοπεί αν το Ηνωμένο Βασίλειο αναστείλει τη συμμετοχή του στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.
Εξωτερική πολιτική
Η συνεργασία σε ό,τι αφορά την εξωτερική πολιτική, την ασφάλεια και την άμυνα, δεν καλύπτεται από τη συμφωνία, γιατί το Ηνωμένο Βασίλειο δεν ήθελε να διαπραγματευτεί αυτά τα ζητήματα.
Πηγή πληρ. ΑΠΕ- CNN