«Το ΝΑΤΟ δεσμεύεται σε διάλογο με τη Ρωσία καλή τη πίστει. Πρέπει όμως να είμαστε προετοιμασμένοι και για το ενδεχόμενο η διπλωματία να αποτύχει» δηλώνει ο γενικός γραμματέας της Συμμαχίας, Γενς Στόλτενμπεργκ, δίνοντας το «στίγμα» της επικείμενης κρίσιμης διαπραγμάτευσης που «ανοίγει» την επόμενη εβδομάδα μεταξύ Ρωσίας και Δύσης αναφορικά με τις εγγυήσεις ασφαλείας που απαιτεί ο Βλαντιμίρ Πούτιν για να αποσύρει την απειλή εισβολής στην Ουκρανία.
Η διαπραγμάτευση αρχίζει τη Δευτέρα στο ουδέτερο έδαφος της Γενεύης σε διμερές επίπεδο μεταξύ Ηνωμένων Πολιτειών και Ρωσίας και ακολουθεί την Τετάρτη, 12 Ιανουαρίου, το Συμβούλιο ΝΑΤΟ-Ρωσίας στις Βρυξέλλες. Επόμενος «σταθμός», η συζήτηση στο πλαίσιο του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ) στις 13 Ιανουαρίου.
Ο Γενς Στόλτενμπεργκ ανέφερε ξεκάθαρα πως το ΝΑΤΟ δεν πρόκειται να συμβιβαστεί ως προς το δικαίωμα κάθε χώρας να διαλέγει τον δικό της δρόμο, σημειώνοντας πως δεν υπάρχουν Σύμμαχοι δεύτερης κατηγορίας.
Η συνεδρίαση των υπουργών Εξωτερικών της Συμμαχίας ήλθε ως επίδειξη ενότητας έναντι της Ρωσίας, αλλά και ως μήνυμα προς τον Βλαντιμίρ Πούτιν ότι δεν θα μπορέσει να «δελεάσει» τις ΗΠΑ προς οποιεσδήποτε παραχωρήσεις κατά τις συνομιλίες της Γενεύης αναφορικά με την Ουκρανία ή τη μελλοντική δομή του ΝΑΤΟ.
Ταυτόχρονα, ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας, Άντονι Μπλίνκεν, είχε σήμερα τηλεφωνική επικοινωνία με τον Ουκρανό ομόλογό του, Ντμίτρο Κουλέμπα, τον οποίο και διαβεβαίωσε για πολλοστή φορά πως «δεν πρόκειται να γίνουν συνομιλίες για την Ουκρανία χωρίς την Ουκρανία».
Ο Μπλίνκεν επανέλαβε «την αταλάντευτη στήριξη των ΗΠΑ στην ανεξαρτησία, την εθνική κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας απέναντι στην επιθετικότητα» της Ρωσίας, αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ.
Παράλληλα, μετά το πέρας της συνόδου των ΥΠΕΞ του ΝΑΤΟ, ο Άντονι Μπλίνκεν ανέφερε πως παραμένει εφικτή μία διπλωματική λύση για το ζήτημα της Ρωσίας, όμως προειδοποίησε πως η πρόοδος είναι ανέφικτη ενόσω η Ρωσία εξακολουθεί να εντείνει την πίεση στα σύνορα.
Την ίδια στιγμή, εν όψει της έναρξης του διαλόγου, οι Εμανουέλ Μακρόν και Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν διαμηνύουν από κοινού πως η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να βρίσκεται ενεργά στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης με τις ΗΠΑ και τη Ρωσία για την ασφάλεια στην Ευρώπη.
Η ώρα της αλήθειας
Ο διάλογος ΝΑΤΟ – Ρωσίας σε αναζήτηση διεξόδου από την παρούσα «ισορροπία τρόμου» είναι μία αποστολή που προδιαγράφεται εξαιρετικά δύσκολη εξαιτίας των απαιτήσεων… «σοβιετικών προδιαγραφών» που προβάλλει ο Βλαντιμίρ Πούτιν έναντι της Συμμαχίας.
Ενόσω συντηρεί την απειλή εισβολής στην Ουκρανία, έχοντας συγκεντρώσει δεκάδες χιλιάδες στρατιώτες στα σύνορα, η Ρωσία έχει υποβάλει -και δημοσίως- τη δέσμη των νομικά δεσμευτικών εγγυήσεων ασφαλείας που επιδιώκει να θέσει προς διαπραγμάτευση ο Βλαντιμίρ Πούτιν από τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ -ζητώντας επί της ουσίας από τη Συμμαχία να επιστρέψει στα… σύνορα του 1997.
Στη λίστα των προτάσεων του Κρεμλίνου τίθενται αιτήματα τα οποία είναι ήδη γνωστό ότι δεν αποτελούν πεδίο διαπραγμάτευσης για τη Δύση και σαφώς θα απορριφθούν από τους ΝΑΤΟϊκούς εταίρους και πρωτίστως την Πολωνία και τις χώρες της Βαλτικής.
Στο προσχέδιο οκτώ σημείων για τη σύναψη σχετικής συνθήκης με τη Δύση, η Ρωσία ζητά νομικά δεσμευτική εγγύηση ότι θα αποκλειστεί μελλοντική ένταξη της Ουκρανίας στη Συμμαχία, καθώς και την απομάκρυνση ΝΑΤΟϊκών δυνάμεων και οπλικών συστημάτων από τις χώρες που εντάχθηκαν στη Συμμαχία μετά το 1997 -στις οποίες περιλαμβάνονται η Πολωνία, οι πρώην σοβιετικές δημοκρατίες Εσθονίας, Λιθουανίας και Λετονίας και βαλκανικά κράτη.
Η απαίτηση επιστροφής των ΝΑΤΟϊκών δυνάμεων στα σημεία όπου στάθμευαν πριν την επέκταση προς Ανατολάς το 1997, καθώς και το «μπλόκο» σε ενδεχόμενη ένταξη της Ουκρανίας, συνιστούν για την Βορειοατλαντική Συμμαχία προτάσεις ανεδαφικές έως επιθετικές εκ μέρους της Μόσχας, στο πλαίσιο επιδίωξής της να αναβιώσει τη σφαίρα επιρροής στην Ανατολική Ευρώπη.
Η Ρωσία απαιτεί επίσης να μην διενεργούνται ασκήσεις στην Ουκρανία, την Ανατολική Ευρώπη, τον Καύκασο και την Κεντρική Ασία δίχως να έχει προηγηθεί δική της ενημέρωση και συναίνεση, κατ’ ουσίαν να διαθέτει δικαίωμα βέτο στα στρατιωτικά γυμνάσια της Συμμαχίας.
Η διαπραγμάτευση έρχεται τη στιγμή που ρωσική στρατιωτική δύναμη μεγαλύτερη των 100.000 στρατιωτών έχει «κυκλώσει» την Ουκρανία, με τη Ρωσία να διαψεύδει επισήμως μεν ότι σχεδιάζει εισβολή, αλλά να συντηρεί την απειλή στρατιωτικής αντιπαράθεσης, έχοντας φθάσει σε σημείο να προειδοποιήσει πως ενδεχόμενη περαιτέρω επέκταση του ΝΑΤΟ προς Ανατολάς μπορεί να οδηγήσει σε κατάσταση παρόμοια με αυτήν της κρίσης των πυραύλων στην Κούβα το 1962 που έφερε τον κόσμο στα πρόθυρα πυρηνικού πολέμου