Οι προσδοκίες ήταν πάντα χαμηλές ότι μια επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Antony Blinken στο Πεκίνο θα είχε σταματήσει την πτωτική τροχιά των σχέσεων ΗΠΑ-Κίνας, καθώς οι δύο χώρες είχαν πάντα θεμελιωδώς διαφορετικούς στόχους για τη συνάντηση υψηλού επιπέδου.
Το διήμερο ταξίδι είχε προγραμματιστεί να ξεκινήσει την Κυριακή, όταν εμφανίστηκαν νέες εντάσεις που τελικά οδήγησαν στην αναβολή του. Αξιωματούχοι του Πενταγώνου αποκάλυψαν την ανακάλυψη ενός πιθανού κινεζικού κατασκοπευτικού μπαλονιού που πετούσε πάνω από τις ηπειρωτικές Ηνωμένες Πολιτείες. Το κινεζικό υπουργείο Εξωτερικών το περιέγραψε αργότερα ως «πολιτικό αερόπλοιο που χρησιμοποιείται για έρευνα, κυρίως μετεωρολογικούς σκοπούς», το οποίο είχε εκτοξευθεί από την πορεία του.
Ακόμη και πριν από την αναβολή, ωστόσο, σχολιαστές στην Κίνα επεσήμαναν μια σκληρυνόμενη στάση των ΗΠΑ προς το Πεκίνο, επικαλούμενοι ελέγχους εξαγωγών που στοχεύουν την κινεζική τεχνολογία, διευρυμένη στρατιωτική πρόσβαση των ΗΠΑ στις Φιλιππίνες και προγραμματισμένη επίσκεψη στην Ταϊβάν από τον πρόεδρο της Βουλής των ΗΠΑ Kevin McCarthy. Σε ένα άρθρο την Τετάρτη, η κρατική People’s Daily είπε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να εγκαταλείψουν την «εμμονή» τους να περιορίσουν την Κίνα.
Ενώ οι Αμερικανοί αξιωματούχοι ήλπιζαν να δημιουργήσουν προστατευτικά κιγκλιδώματα για να αποτρέψουν τη σύγκρουση των εντάσεων, το Πεκίνο θέλει να επαναφέρει τη σχέση με βάση γενικές αρχές που θα καθιστούσαν εκτός ορίων ζητήματα όπως η Ταϊβάν ή οι κινεζικές εδαφικές διεκδικήσεις στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας.
«Είναι σαν να χρησιμοποιούμε δύο διαφορετικά κριτήρια», δήλωσε ο Rorry Daniels, διευθύνων σύμβουλος του Asia Society Policy Institute στη Νέα Υόρκη. «Οι δύο πλευρές συμφωνούν ότι θα ήταν χρήσιμο για εμάς και για τον κόσμο να διαχειριστούμε τη σχέση με υπευθυνότητα. Αλλά για το modus operandi, υπάρχει ένα μεγάλο κενό από τις προσδοκίες».
Εδώ είναι τρία πράγματα που ήθελε η Κίνα από τη συνάντηση και οποιαδήποτε μελλοντική επίσκεψη του Blinken:
Καθιερώστε τις κόκκινες γραμμές
Για την Κίνα, η συμφωνία για την αποτροπή μιας κρίσης δεν αρκεί. Κινέζοι ηγέτες, διπλωμάτες και ειδικοί έχουν επανειλημμένα δηλώσει ότι είναι απαραίτητη μια θεμελιώδης επαναφορά για την αποκατάσταση των δεσμών. Από τότε που ο Κινέζος ηγέτης Σι Τζινπίνγκ συναντήθηκε με τον Πρόεδρο Μπάιντεν στο Μπαλί στη σύνοδο κορυφής της Ομάδας των 20 τον Νοέμβριο, το Πεκίνο αύξησε τις εκκλήσεις για ένα νέο «θεμελιώδες πλαίσιο» της σχέσης που βασίζεται σε υψηλές αρχές όπως η ειρηνική συνύπαρξη ή ο αμοιβαίος σεβασμός.
«Μόνο με αρχές μπορούμε να έχουμε κατεύθυνση και μόνο με κατεύθυνση μπορούμε να χειριστούμε σωστά τις διαφορές και να επεκτείνουμε τη συνεργασία», έγραψε η People’s Daily την Τετάρτη , παραφράζοντας τα σχόλια που έκανε ο Σι στον Μπάιντεν κατά τη διάρκεια αυτής της συνάντησης.
Ο στόχος για οποιαδήποτε μελλοντική συνάντηση θα είναι να δοθεί ένας νέος τόνος για τις επόμενες δεκαετίες – ένας τόνος όπου η Ουάσιγκτον θα είναι υποχρεωμένη να σεβαστεί τα βασικά συμφέροντα της Κίνας, συμπεριλαμβανομένων των διεκδικήσεών της για την Ταϊβάν και τη Θάλασσα της Νότιας Κίνας, τις καταστολές στο Χονγκ Κονγκ και το Σιντζιάνγκ ή προσέγγιση σε θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
«Αυτό είναι το βασικό πράγμα που θέλουν γιατί μόλις έχουν αυτές τις αρχές και το πλαίσιο μπορούν να προστατεύσουν τα αποτελέσματα τους», είπε ο Yun Sun, διευθυντής του προγράμματος για την Κίνα στο Stimson Center στην Ουάσιγκτον DC. «Θέλουν να τραβήξουν γραμμές. Θέλουν να πουν στους Αμερικανούς ότι υπάρχουν ορισμένα πράγματα που δεν μπορείτε να κάνετε και δεν μπορείτε να πείτε».
«Οι ΗΠΑ είναι πολύ πιο εστιασμένες σε συγκεκριμένα θέματα – τι μπορούμε να κάνουμε μαζί σε συγκεκριμένα θέματα – και οι Κινέζοι θα πουν ας μιλήσουμε πρώτα για το θεμελιώδες πλαίσιο των σχέσεών μας».
Δείξτε ότι η Κίνα επέστρεψε
Μετά από σχεδόν τρία χρόνια αυστηρών πολιτικών «μηδενικού Covid» που έχουν παραλύσει την οικονομία, η βελτίωση των δεσμών με τις Ηνωμένες Πολιτείες είναι ένας τρόπος να δείξουμε ότι η Κίνα είναι ξανά ανοιχτή για τις επιχειρήσεις.
«Μετά το μηδέν Covid, αυτή είναι η χρονιά για την Κίνα να αγωνιστεί για την οικονομία της. Είναι λοιπόν η ελπίδα της Κίνας ότι οι δύο πλευρές μπορούν να αμβλύνουν τις εντάσεις στο εμπορικό και οικονομικό μέτωπο», δήλωσε ο Zhao Minghao, καθηγητής στο Ινστιτούτο Διεθνών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Fudan στη Σαγκάη.
Από την επαναλειτουργία του, το Πεκίνο επιθυμεί να επιδείξει την επιστροφή του στην παγκόσμια σκηνή . Ο Μπλίνκεν αναμενόταν να συναντήσει τον Σι, κάτι που θα τον έκανε τον πρώτο υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ που θα συναντούσε τον Κινέζο ηγέτη εδώ και χρόνια, μετά τον σνομπάρισμα του Μάικ Πομπέο το 2018.
Ταυτόχρονα, η Κίνα θα είχε στόχο να δείξει ότι οι ηγέτες της αντιστέκονταν στην πίεση των ΗΠΑ στο Πεκίνο να χρησιμοποιήσει την επιρροή της στη Ρωσία ή τη Βόρεια Κορέα. «Πρέπει να υπενθυμίσουμε στις ΗΠΑ ότι δεν μπορούν να απαιτούν επικοινωνία και συνεργασία από την Κίνα, ενώ παρεμβαίνουν στις εσωτερικές υποθέσεις της Κίνας και πλήττουν τα συμφέροντα της Κίνας», δήλωσε ο Μάο από το υπουργείο Εξωτερικών τη Δευτέρα.
«Η κινεζική κυβέρνηση θέλει να δείξει στο κοινό της ότι μπορεί να είναι σκληρή με τις Ηνωμένες Πολιτείες σε τομείς όπου οι ΗΠΑ και η Κίνα δεν συμφωνούν και ότι μπορεί να διαχειριστεί αυτή τη σκληρότητα με ένα πραγματικό ανοιχτό κανάλι διαλόγου», είπε ο Ντάνιελς.
Σταματήστε αυτά τα ταξίδια στην Ταϊβάν
Κινέζοι αξιωματούχοι αυτή την εβδομάδα έχουν ήδη καλέσει τους «σχετικούς ανθρώπους» να σταματήσουν τα σχέδια του McCarthy να επισκεφθεί την Ταϊβάν αργότερα φέτος. Η Κίνα, η οποία διεκδικεί τη de facto χώρα ως κυρίαρχο έδαφός της, θεωρεί την επίσκεψη ως παραβίαση των συμφωνιών μεταξύ της Ουάσιγκτον και του Πεκίνου, στις οποίες οι Ηνωμένες Πολιτείες δήλωσαν ότι δεν θα υποστήριζαν την ανεξαρτησία της Ταϊβάν.
Η επίσκεψη του Μακάρθι έρχεται μετά από εκείνη του ταξιδιού της πρώην ομιλήτριας Nancy’s Pelosi τον Αύγουστο, το οποίο ακολούθησαν ημέρες κινεζικών στρατιωτικών ασκήσεων που περιβάλλουν το κύριο νησί.
Στην Κίνα, τέτοιου είδους επισκέψεις αντιπροσωπεύουν μια ανησυχητική τάση, ενώ στην Ουάσιγκτον, ο κροτάλισμα της Κίνας για τις επισκέψεις σηματοδοτεί διαφαινόμενη σύγκρουση. Σε ένα υπόμνημα που διέρρευσε το περασμένο Σαββατοκύριακο, ένας διοικητής της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ είπε ότι πιστεύει ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα εμπλακούν σε πόλεμο με το Πεκίνο για την Ταϊβάν τα επόμενα δύο χρόνια .
«Ένα πολύ μεγάλο πρόβλημα και για τις δύο πλευρές τώρα είναι ότι καμία δεν αισθάνεται ότι κρίνει λάθος την άλλη πλευρά», είπε ο Ζάο.
«Η Κίνα πιστεύει ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θέλουν να ιδρύσουν μια Κίνα και μια Ταϊβάν και οι Ηνωμένες Πολιτείες πιστεύουν ότι η Κίνα θέλει να πάρει πίσω την Ταϊβάν με τη βία. Αυτό είναι το πιο ενοχλητικό αδιέξοδο αυτή τη στιγμή».
Ο Lyric Li στη Σεούλ συνέβαλε σε αυτήν την έκθεση.
Πηγή: Washingtonpost.com