Μία ειδική τελετή μνήμης για τα θύματα του ναζισμού, με αφορμή την επέτειο των 80 χρόνων από την απελευθέρωση της Αθήνας από τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής, διοργανώνει το ερχόμενο Σάββατο 12 Οκτωβρίου -ανήμερα της επετείου- στο Γ’ Νεκροταφείο Αθηνών, ο Δήμος Αθηναίων.
Κατά την τελετή που θα ξεκινήσει στις 16.00, θα πραγματοποιηθούν τα εγκαίνια της «Διαδρομής Μνήμης 40-44», αφιερωμένης στα θύματα της περιόδου που δεν πρόλαβαν να γιορτάσουν την ελευθερία.
Η δράση εντάσσεται στις επετειακές εκδηλώσεις «1974 & 1944: Η Αθήνα γιορτάζει την ελευθερία της» και πραγματοποιείται από το Τμήμα Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Δ/νσης Σχεδίου Πόλεως του Δήμου Αθηναίων σε συνεργασία με την Αναπτυξιακή Αθήνας.
Σε δήλωσή του ο Διευθύνων Σύμβουλος της Αναπτυξιακής Αθήνας Α.Ε., Ιωάννης Γεώργιζας, επισήμανε: «Η “Διαδρομή Μνήμης 40-44”, είναι η ιστορία αυτού του τόπου που μάς αγγίζει όλους. Είναι μία διαδρομή που δεν περιορίζεται στα στενά όρια της πόλης, αλλά έχει υπερτοπικό χαρακτήρα, με τις μνήμες και τις μαρτυρίες των θυμάτων του ναζισμού να γίνονται δημόσια ιστορία. Στόχος της Αναπτυξιακής Αθήνας είναι να συνεχίσει να αναδεικνύει τους ιστορικούς χώρους και τα τοπόσημα, προσκαλώντας όσους ενδιαφέρονται να τα ανακαλύψουν».
Μέσα από τη «Διαδρομή Μνήμης» ξεδιπλώνονται ιστορίες του τόπου και των ανθρώπων, ενώ το πρωτότυπο εγχείρημα, επανασυστήνει στο κοινό το Γ’ Νεκροταφείο ως ιστορικό τόπο μνήμης.
Η διαδρομή στο Γ’ Νεκροταφείο
Η διαδρομή ξεκινά από την κεντρική είσοδο με ανηφορική πορεία κατά μήκος του χώρου, όπου άλλοτε ενταφιάζονταν ομαδικά τα θύματα της πείνας, του κρύου και των ασθενειών. Φτάνει στο Μνημείο Εκτελεσθέντων και στους τιμής ένεκεν τάφους. Συνεχίζει προς το Στρατιωτικό Τμήμα και, έπειτα, κατηφορίζει προς την πλατεία του Νεκροταφείου, για να συναντήσει τα μνημεία της Εθνικής Αντίστασης και της σφαγής του Αιγάλεω. Η περιήγηση είναι συγχρόνως θεματική και χρονολογική: από τον πρώτο χρόνο της Κατοχής και τον ζοφερό χειμώνα του ‘41-’42, στις εκτελέσεις του ’44 και, τέλος, στην επίσημη μνημονική μεταπολεμική χειρονομία. Ο περίπατος επεκτείνεται σε τάφους εκτελεσθέντων και συνεχίζεται ως το Εβραϊκό Νεκροταφείο.
Συντελεστές
Την επιστημονική επιμέλεια του έργου, «Όσοι δεν πρόλαβαν – Διαδρομή Μνήμης 40-44» καθώς και την έρευνα ανέλαβε η Ζέττα Αντωνοπούλου, Δρ. Ιστορίας της Τέχνης και Προϊσταμένη του τμήματος Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Δήμου Αθηναίων. Στη μουσειολογική επιμέλεια και έρευνα συμμετείχε η Ελίζα Νεοφύτου, Αρχιτέκτονας – Παιδαγωγός, ενώ στην έρευνα και τα κείμενα η Νανά Ιακωβίδου Δρ. Ιστορίας – Αρχαιολογίας.
Φωτογραφίες:
- Βάσω Κατράκη, Κηδεία. Ξυλογραφία [Πινακοθήκη Δήμου Αθηναίων, Μόνιμη Συλλογή]
- Κατοχή, η ταφή των νεκρών τον χειμώνα 41-42 [ΑΣΚΙ, Κατάλοιπα Έλλης Παπαδημητρίου Δωρεά Λένας Σαββίδη]
