Γράφει η Αργυρώ Χατζηπαναγιώτου – Εκπαιδευτικός με Μεταπτυχιακό Δίπλωμα Λογοτεχνίας (Μεθοδολογία και Έρευνα)
Τον Μάιο του 1905, 117χρόνια πριν, στις Αθηναϊκές εφημερίδες της εποχής, κυκλοφορεί η είδηση του θανάτου δύο αξιωματικών του Ελληνικού στρατού, του Μιχαήλ. Μωραΐτη και του Σπυρίδωνος Φραγκόπουλου, δύο ακόμα Μακεδονομάχων , οι οποίοι έπεσαν ηρωικά μαχόμενοι για την απελευθέρωση της Μακεδονίας.
Ο Μιχαήλ. Μωραϊτης, Λοχαγός του Πεζικού γεννήθηκε το 1855 και ήταν από την Αθήνα. Ο Σπυρίδων Φραγκόπουλος, Υπολοχαγός του Πεζικού, γεννήθηκε το 1876, στην Ζάκυνθο. Και οι δύο ήταν στην ίδια ομάδα Μακεδονομάχων.
Την άνοιξη του 1905, ο Μωραϊτης(Καπετάν Κόδρος) επικεφαλής σώματος 40 ανδρών, μαζί με τον Φραγκόπουλο(Καπετάν Ζόγρας), πέρασε στη Μακεδονία. Στις 16 Μαΐου 1905, η ομάδα του Μωραΐτη-Φραγκόπουλου, συνέτριψε μεγάλη δύναμη κομιτατζήδων έξω από την Καστανερή. Δυο μέρες αργότερα, περικυκλώθηκαν από μεγάλη δύναμη Τούρκων και έπεσαν ηρωικώς μαχόμενοι μαζί με τους περισσότερους άνδρες τους.
Η εφημερίδα Εμπρός γράφει για την προσωπικότητα των δύο Μακεδονομάχων :
« Οι δύο ατυχείς, αλλ’ ένδοξοι αξιωματικοί Μωραΐτης και Φραγκόπουλος είναι γνωστότατοι εν Αθήναις, ο δε τόσον ηρωικός θάνατός των συνεκίνησε βαθύτατα ολόκληρον την κοινωνίαν, ιδία δε εκείνους οίτινες συνεδέοντο προς αυτούς.
Ο Μιχαήλ Μωραΐτης, λοχαγός του Πεζικού είχε συμμετάσχει εις την μάχην του Βελεστίνου κατά τον ατυχή μας πόλεμον του 1897, ένθα είχε δείξει απαράμιλλον ηρωισμόν, καθώς και εις όλας τας άλλας μάχας, όλαι δε αι εκθέσεις των σωματαρχών αναφέρουν το όνομά του ως ανδρείου αξιωματικού.
Ο Π. Φραγκόπουλος* εκ Ζακύνθου καταγόμενος ήτο νεαρώτατος την ηλικίαν, συμπαθεστάτη δε φυσιογνωμία. Εις την σχολήν των Ευελπίδων είχεν αριστεύσει, εις όλας τας τάξεις. Κατά το 1897 μαθητεύων ακόμη εν τη Τετάρτη τάξει της σχολής εδραπέτευσεν ως αντάρτης. Αμφότεροι οι αξιωματικοί ούτοι απήλαυον μεγάλης εκτιμήσεως μεταξύ των συναδέλφων των δια τον ανδρικόν και ευγενή αυτών χαρακτήρα, η δε είδησις του ηρωικού θανάτου των επροξένησε βαθυτάτην θλίψιν εις πάντας.»
*Σημείωση: Η εφημερίδα ΕΜΠΡΟΣ, εκ παραδρομής, αναφέρεται στον Φραγκόπουλο, ως Π. Φραγκόπουλος. Το όνομμά του ήταν Σπυρίδων
Η εφημερίδα Χρόνος γράφει περισσότερες λεπτομέρειες για τη προσωπικότητα των δύο αξιωματικών:
«ΜΙΧ. ΜΩΡΑΪΤΗΣ
Ο τόσον ένδοξον θάνατον ευρών εν Μακεδονία λοχαγός του πεζικού Μιχ. Μωραΐτης ήτο Αθηναίος, ηλικίας 50 ετών γεννηθείς τω 1855. Κατετάχθη εις τον στρατόν με τον βαθμόν του λοχίου του πυροβολικού εικοσαετής, εισαχθείς μετά δύο έτη εις την Σχολήν των Υπαξιωματικών οπόθεν εξήλθεν ανθυπολοχαγός του πεζικού. Υψηλός, έυσωμος, με παχύταττον μύστακα ο ηρωικώς πεσών Μωραΐτης είχε διακριθή εν τη υπηρεσία αποκτήσας ταχέως την εκτίμησιν των ανωτέρων αυτού και την αγάπην και αφοσίωσιν των κατωτέρων του.
Εκ των ενθερμοτέρων φίλων του μακαρίτου Τρικούπη απήλαυε της εκτιμήσεως και εμπιστοσύνης αυτού, διοριζόμενος πάντοτε αστυνόμος Μεσολογγίου κατά τας πρωθυπουργίας του Τρικούπη. Εις τον πόλεμον του 1897 υπηρετήσας εν τη ταξιαρχία Σμολένσκη ως υπολοχαγός διοικητής λόχου διεκρίθη δια την ανδρείαν και την ικανότητα αυτού, ιδία κατά την εκ Βελεστίνου υποχώρησιν, ην επιτυχώς υπεστήριξε δια του λόχου του.
Εν Αθήναις ο Μωραΐτης ήτο γνωστότατος υπηρετήσας ως αστυνόμος υπό τον μακαρίτην Μπαϊρακτάρη, εις την επιτυχή δράσιν του οποίου ως Διευθυντού της αστυνομίας συνετέλεσε και ούτος.
Ο Μωραΐτης εθεωρείτο ως εις εκ των κυριωτέρων παραγόντων του Μακεδονικού κινήματος, διότι εκτός της εμφύτου αυτώ κλίσεως προς τον αρματωλικόν βίον, της ανδρείας του και του χαρακτήρος του εγνώριζεν απταίστως Αλβανικά, Βουλγαρικά και Γαλλικά. Ο Μωραΐτης ήτο άγαμος, έχει δε αδελφούς τους αξιωματικούς κ.κ. Δημ. Μωραΐτην, ταγματάρχην του πεζ. και Αλέξ. Μωραΐτην ανθυπολ. του ιδίου όπλου υπηρετούντα ως αστυνόμον εν Πάρω.
ΣΠΥΡ. ΦΡΑΓΚΟΠΟΥΛΟΣ
Ο ηρωικώς πεσών εν Μακεδονία υπολοχαγός του πεζικού Σπυρίδων Φραγκόπουλος ανήκεν εκ μητρός εις την ιστορικήν και ένδοξον οικογένειαν των Γιαννηκώστα, ήτις τόσας πολυειδείς και πολυτίμους υπηρεσίας προσέφερεν υπέρ του εθνικού αγώνος.
Γεννηθείς κατά την 12 Φεβρουρίου του 1876, και τυχών εκλεκτής και επιμελημένης ανατροφής, υπό το πνεύμα της αυστηράς ηθικής και των οικογενειακών του παραδόσεων, ησθάνθη από μικράς ηλικίας κλίσιν προς το στρατιωτικόν στάδιον, εν τω οποίω περιεβλήθησαν δι’ αφθίτου δόξης οι πρόγονοί του .
Εισελθών εις την στρατιωτικήν Σχολήν των Ευελπίδων, κατά το 1892 και πρωτεύων καθ’ όλην την διάρκειαν της πενταετούς φοιτήσεώς του, μεταξύ πάντων των συμμαθητών του εξήλθε εκείθεν ανθυπολοχαγός, ολίγον μετά το πέρας του ατυχούς πολέμου του 1897.
Μεταξύ των συναδέλφων του απελάμβανεν υψίστης εκτιμήσεως και αγάπης δια τας απείρους αρετάς του.
Μειλιχιώτατος τους τρόπους, εις άκρον ευγενής κατά την ψυχήν και τον χαρακτήρα, έχων εις ύψιστον βαθμόν ανεπτυγμένον το αίσθημα του αλτρουϊσμού, παιδικώς αφελής και αθώος, γλυκυτάτης αρρενωπής φυσιογνωμίας, είχε την δύναμιν να εκβιάζη τον απροκάλυπτον θαυμασμόν και την βαθείαν εκτίμησιν πάντων όσοι ηυτήχησαν να τον γνωρίσωσιν.
Η πατρίς δι’ αυτόν ήτο το αγνόν εκείνο ιδεώδες, περί το οποίον ενθουσιώσα πάντοτε επτερύγιζεν η ευγενής ψυχή του. Αι σκέψεις του, οι διαλογισμοί του, οι πόθοι του, αι ορμαί του, εστρέφοντο διαρκώς περί το ιδεώδες τούτο.
Όταν ο αγών των εκδικητών ήρχισε να σκορπίζη εις τας αιματοβαφείς της Μακεδονίας φάραγγας τας παρηγόρους αρηιφίλους ήχους του, ο Φραγκόπουλος ανέπνευσε και ησθάνθη μίαν επιτακτικήν και ανήσυχον δύναμιν να τον ωθή να εξαγοράση εις τα μέρη εκείνα, δια του αίματός του, ένα κλώνον δάφνης.
Η σοβαρώς όμως κλονισθείσα τότε υγεία του τον υπεχρέωσε να κωφεύση επί στιγμήν εις την φωνήν της δούλης πατρίδος.
Πριν δε ακόμη τελείως αναρρώση εκ της ασθενείας του, έσπευσεν, υπακούσας εις τα κελέυσματα της πατριωτικής του ψυχής, να μεταβή εκεί όπου το καθήκον τον εκάλει, προς προστασίαν δούλων αδελφών.
Τοιούτος ήτο ο Φραγκόπουλος.»
Πηγές: Εφ. Χρόνος και Εμπρός, 27/5/1905 *
*Σημείωση: Τα κείμενα των εφημερίδων έχουν γραφεί στο μονοτονικό αλλά έχει διατηρηθεί η σύνταξη και η ορθογραφία των πρωτοτύπων.